Mga Bunga sa Kahibulungang Alimpatakan

Kamatayon dili kahadlokan

Ang kinabuhi kahibulungan gayud. Wala ako maghisgot nga kini tipik lamang sa mga sama kanatong mga nilalang nga ginatawag nga tao. Mananap man kini nga mapintas o maunongon,  o dili kaha mga tanom nga maanindut ug tigdala'g kalinaw, kining tanan nagtuyok sa kinabuhing kahibulongan. Wala ni bisan kinsa ang nasayud sa gidangatan sa kaugmaon, ni sa mga panghitabo sa sumusunod nga kadiyo. Ang atoa lamang nga nahisulod sa alimpatakan ug nabanabana sa tabang sa kartiyo mao ang panghitabong karon ug ang nahitabo sa kagahapon. Apan bisan sa mga pagmantala sa mga panghitabo, dili gayud nato matugkad kung unsa gayud ang pagadangatan sa umaabot. Ambot ug mao ba gayud kini ang kinabuhi o di kaha wala lang gayud kita masayud kung unsa ang pagkabuhi. Daghang pangutana nga mosulod sa atong pag-alinggat labaw na ug kini mahitungod sa dangatan sa kinatapusan ug ang kutlo sa kinabuhi. Sa mga Asyano, gihatagan kita ug panaad nga kining kinabuhi-a dili mao ang utlanan;  aduna pay mga sumusunod nga kinabuhi, kung sa Koreano pa aduna pay upat ka pagkabalik ug pagkabuhi.  Apan kung maglatid kita sa pinulongang Kristohanon, gisaaran kita ug kinabuhing dayun apan kini lamang makab-ot sa mga magtotuo sa mga saad ug panudlong hinatag sa Kristong giisip sa kadaghanan, ug bisan kanako, nga maoy gipadala sa Amahan nga maoy moluwas kanato sa atong mga kasal-anan.  Kung kita modapig sa siyensiya, ang kinabuhi sa pagkakaron mao lamang ang tinuod ug ang kinabuhi sa pagtapos usa lamang ka awaaw ug sa mas pranka nga pag-istorya,  wala. Kini naghatag kanato ug panghuna-huna sa mas negatibo nga panlataw mahitungod sa kamatayon ug sa umaabot nga panghitabo kanato human kita makasinati niini.

Kamatayon, usa ka gikinahanglang panghitabo aron ang usa matawag nga tinuoray nga nabuhi.  Ang kamatayong pisikal tipikal lamang nga panghitabo sa tanang nangabuhi. Mura ba ug kini maoy atbang o sukwahi man sa kinabuhi apan ang kamatayon usa gayud ka nag-inusarang konsepto ug dili gayud nato matawag nga maoy atbang o sukwahi sa pagkabuhi. Sama sa akong gilatid sa mga nag-unang mga panulti,  wala gayud kita masayud sa gidangatan sa kinabuhi,  ug tungod niana,  ako nasayud nga wala gayud kita makatugkad sa kinaunoran sa atong kinabuhi nga ug bisan paman sa panulti nga gimanatala sa balak ni Ernest Henley nga Invictus nga kita maoy agalon sa atoang kapalaran ug nagdumala sa atoang kalag, apan dili gayud nato mahimong mani-ubrahon ang gusto natong paagi sa pagkutlo niini kay ang kamatayon kahibulungan man usab. Sa kahibulongang dangat sa kamatayon, kini nag-ugmad kanato sa pagbaton ug kahadlok niini dili tungod sa kamatayon mismo apan sa walay kapanaaran sa kung unsang paagi kini mahitabo. Mao kana ang rason nganong daghan ang mahadlok o di kaha magpanlingi kung kamatayon na ang pagahisgutan. Apan nganong mahadlok man nga kini man gayud ang lintunganay sa atong kinabuhi?

Ahh!  Nakalimot ako, madaghan gayud ang mahadlok kung magkulukabildo kita sa mga konseptos kamatayon kay tungod aduna man kita'y gipanghuptang di nato gustong buhi-an. Sa Taoismo, gitudluan kita sa pagbuhí sa mga butang nga kalibutanon kay kini babag lamang sa atong pagpuyo sa kinabuhing tinuoray ug layo sa kasakit. Susama usab kini sa tinudluan sa Budismo kung asa sila nagtuo nga ang pagdili pagbuhí sa mga tinguha ug kagana maoy maghatag sa tao sa mga kasakit.  Mao nga kadaghanan ang mahadlok nga mobungat o mohuna-huna sa kamatayon tungod sa mga gipanghuptang dili igbuhi-an. Maong angay gayud nga kita magtanaw sa atong ka-ikag, gamiton ang alimpatakan, ug andamon ang kaugalingon aron kita magmaandam sa pag-abot niining trato o uyab o higala sa kinabuhi, ang kamatayon, kay kini moabot lamang sa kung kanusa niya gusto ug kung gusto na gani niyang moabot, ni ang langit o si kinsa pa kaha nang anghel ug kerubin, dili gayud kapugong niini. Maong nganong mahadlok man nga moabot man gayud kini?