z wnętrza mózgoczaszki [ zbiór felietonów ]

POPRAWNOŚĆ POTYLICZNA

Czarna Hermiona Granger, czarny czarodziej Shazam, czarny Lucas w „Shadowhunters", czarny bibliotekarz w nowej „Pięknej i Bestii". Hawajskie bożyszcze Jason Momoa w roli (wg komiksu) aryjskiej urody Aquamana. Wyciągnięta z filmów blacksploitation Domino w „Deadpoolu 2". Afroamerykanie w rolach mitologicznych asgardczyków w „Thor: Ragnarok", którzy wszak są wzorowani na ludności północnoeuropejskiej o bladych twarzach i błękitnych oczach. Damska wersja „Ghostbusters", damski James (Atomic) Blonde, filmowe origin story superbohaterki Kapitan Marvel.

Każdy kojarzy chociażby jeden z ww. tytułów czy imion. Pierwsze, co nasuwa się nam na myśl, to „poprawność polityczna", którą kierowani są twórcy tych dzieł. Uważa się, że to właśnie ona sprawia, że są oni niemal zmuszeni przez mass media i ruchy społeczne, by w każdym kasowym filmie umieszczać jak największą ilość przedstawicieli mniejszości lub grup wcześniej pomijanych w kinie na rzecz „białego, heteroseksualnego mężczyzny".

Sęk w tym, iż poprawność polityczna oznacza coś zupełnie innego, a dokładniej, to właśnie ona kieruje twórców na „bezpieczne" tory. A uwzględnianie dyskryminowanych grup społecznych w blockbusterach to w istocie walka z nią. Dopiero, gdy sobie to uświadomimy, możemy zrozumieć, dlaczego w kinie zachodzą tak duże zmiany.

Publiczność szybko traci zainteresowanie danym popkulturowym trendem, stąd twórcy próbują urozmaicić swoje dzieła na tyle, by stały się interesujące dla wszystkich. A co nawet ważniejsze, starają się trafić do jak największej grupy odbiorców. Dlatego właśnie, na przykładzie obecnego rynku filmów z gatunku super hero, z bohaterami mogą utożsamiać się kobiety, czarnoskórzy, Azjaci, osoby innej orientacji czy tożsamości płciowej, dzieci, starcy, nastolatkowie etc. Im większy target, tym szersza rozpoznawalność. Im szersza rozpoznawalność, tym więcej osób zainteresuje się daną produkcją na tyle, by zobaczyć ją w kinie bądź na DVD, a za tym idą konkretne pieniądze.

Dobre recenzje takich produkcji, jak „Uciekaj!", „To my" czy „Czarna Pantera" pokazują, że ludzie nie boją się filmów, w których główne role (a nawet prawie każde role) grają czarnoskórzy i rozumieją, że jakość nie musi wynikać z białego aktorstwa. Popularność „Wonder Woman", „Kapitan Marvel", "Orange is the new black" czy „Trzy billboardy" to dowód na to, że można z pasją śledzić losy kobiet na ekranie, będących głównymi bohaterkami, a nie sidekickami tudzież damami w opresji. Osławiony romans „Tamte dni, tamte noce", w którym głównym wątkiem jest miłość młodego chłopaka i dorosłego mężczyzny, jest nagradzany na festiwalach. Serial „Sex Education", budowany na kontrowersji, upakowany w mniejszości seksualne czy etniczne, szokujący wulgaryzmami i nagością, ma ocenę 8,4 na imdb.com ukazując, że da się stworzyć produkcję dla nastolatków z akcją i bohaterami tak wciągającymi, by każdy widz, przyciągnięty przez gorące tematy, został na dłużej i nie mógł się doczekać kontynuacji.

Wynika z tego jedynie fakt, iż ludzie chcą i potrzebują różnorodności w kinie, Są znudzeni jednym archetypem protagonisty i cieszą się tym powiewem świeżości. Nie jest sztuką nakręcić film wypełniony ową różnorodnością po brzegi, sztuką jest, aby poza tym, był on oparty na porządnym scenariuszu, świetnie zagrany i nakręcony, opatrzony dobrą ścieżką muzyczną. Nie każde próby łamania poprawności politycznej są sukcesem, gdyż jest to wciąż dość cienki lód i łatwo o niechcianą parodię. Sympatia do bohaterów jest ważniejsza dla widza niż sama akcja. Kluczem do sukcesu współczesnej kinematografii jest więc oryginalność w tym zakresie, umiejętnie przepleciona z modną dziś nostalgią i znanymi tropami. Jeśli film potrafi to połączyć i będzie dobrze wykonany, nietrudno o sukces.