Ciekawostki o królowych (i trochę faraonach) starożytnego Egiptu, bo ta cywilizacja to moja pasja 😉
Dowiecie się tu między innymi:
- ile kobiet zasiadło na egipskim tronie
- kim byli rodzice faraona Tutanchamona
- w jaki sposób królowa Hatszepsut z...
W pobliżu Efezu odkryto grób wybudowany w egipskim stylu 🏛️, a w nim - szczątki młodej kobiety z II-I wieku p.n.e. Film dokumentalny produkcji BBC Kleopatra: portret morderczyni przedstawia teorię, iż są to szczątki Arsinoe.
Zwolennicy pseudonaukowej teorii o ciemnoskórej Kleopatrze (w tym twórcy tego śmiecia na Netfliksie autorstwa Jady Pinkett Smith i Tiny Gharavi) często powołują się na rzekome odkrycie tych szczątków, gdyż badania czaszki miały ujawnić, że miała ona afrykańskie pochodzenie, szczególnie w obliczu faktu, że matka/matki obu dam pozostają nieznane. A skoro Arsinoe była mieszanego pochodzenia, to i Kleopatra mogła być!
Tyle tylko... że nie.
1) Nie ma żadnych dowodów, że znalezione ciało należy do Arsinoe. Nie mamy nawet dowodu, że grób był jej - jedynym łącznikiem z Egiptem są motywy kwiatów papirusu na kolumnach 🏵🏵. Nawet jeśli sam grób należał do Arsinoe, nie stanowi to dowodu, że była jedyną pochowaną tam osobą.
2) Wiek kostny wręcz sugeruje, że byłaby za młoda (zmarła miała ok. 15 lat, Arsinoe miała prawdopodobnie 25-30), ale wiek kostny bywa zdradliwy (mój w wieku 14 lat wskazywał na 17), więc zostawmy to.
3) Czaszka 💀 - w oparciu o którą zrodziły się te wszystkie spekulacje na temat afrykańskiego pochodzenia - zaginęła, więc można było ją zbadać tylko w oparciu o odręczny rysunek ✏️. A odręczne rysunki nie są szczególnie wiarygodne jeśli chodzi o tak poważną kwestię, jak ustalanie czyjegoś etnicznego pochodzenia... Tu się liczą naprawdę detale, które najbardziej utalentowany człowiek może pominąć!
4) I wreszcie: nawet jeśli była to Arsinoe i rzeczywiście miała afrykańskie pochodzenie, nie mamy żadnych dowodów, że ona i Kleopatra dzieliły tą samą matkę. Według zachowanych podobizn Kleopatra miała europejskie rysy twarzy, jasną karnację oraz kasztanowe włosy 👩🏻🦰. Czarnoskóre matki zazwyczaj nie rodzą rudawych szatynek o białych twarzach... 👱🏻♂️+👩🏿🦱=/=👩🏻🦰 Kimkolwiek była jej matka, raczej nie była czarną Afrykanką (aczkolwiek mogła być Egipcjanką o jaśniejszej karnacji 👩🏻👩🏻🦰👱🏻♀️, a zatem PÓŁNOCNĄ Afrykanką).
Nie jestem świadomy istnienia żadnych wizerunków Arsinoe, więc nie jestem w stanie się wypowiedzieć, czy jest prawdopodobne, by mogła mieć mieszane pochodzenie. Warte jednak zaznaczenia jest, że żaden z rzymskich czy greckich kronikarzy nie zająknął się nigdy słowem, by Asrinoe miała nubijski czy etiopski wygląd, a była arcywrogiem Rzymu... Fakt, że nie odnotowali żadnej wyróżniającej się cechy fizycznej Arsinoe (czy Kleopatry) sugerują, że ich wygląd zewnętrzny nie odbiegał znacznie od większości kobiet żyjących na terenie basenu Morza Śródziemnego.
Nawet jeśli szczątki należą do Arsinoe, nie ma możliwości, by to sprawdzić - ciała wszystkich innych Ptolemeuszów zaginęły, zatem nie da się zrobić badań genetycznych.
JEŚLI ciało jest Arsinoe, pozostaje ona obecnie jedynym Ptolemeuszem, którego miejsce spoczynku udało się ustalić.
Rekonstrukcja twarzy (w oparciu o odręczny szkic górnej części czaszki) ukazuje dziewczynę o następującym wyglądzie
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Możecie porównać z rekonstrukcją twarzy Kleopatry zrobioną w oparciu o jej podobizny i zdecydować sami, czy widzicie jakiekolwiek rodzinne podobieństwo (lub jego brak) 😉
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Źródło: Mary Beard, The Skeleton of Cleopatra's Sister? Steady on, https://web.archive.org/web/20090317185101/http://timesonline.typepad.com/dons_life/2009/03/the-skeleton-of.html
Zdjęcia na górze: pozostałości Wielkiej Świątyni Artemidy w Efezie
