Kỹ năng đi trước đam mê - CAL NEWPORT

CHƯƠNG 13.3:

SỨ MỆNH ĐƯỢC THÚC ĐẤY BỞI VỐN LIẾNG SỰ NGHIỆP

Như chúng ta vừa tìm hiểu, các đột phá khoa học đòi hỏi trước tiên bạn phảiđến được vùng tiên tiến nhất trong lĩnh vực của bạn. Chỉ khi đó bạn mới cóthể nhìn thấy vùng khả thi kế cận, nơi mà các ý tưởng sáng tạo gần như luônđược phát hiện. Sau đây là kết luận mà tôi có được khi suy ngẫm về PardisSabeti và giả thuyết về sự đổi mới của Johnson: Một sứ mệnh sự nghiệp tốtcũng tương tự một bước đột phá khoa học - nó là một sự đổi mới đangchờ được khám phá ở vùng khả thi kế cận trong lĩnh vực của bạn. Vìvậy, nếu bạn muốn xác định một sứ mệnh cho sự nghiệp của bạn, trước tiênbạn cần phải tiến vào vùng tiên tiến nhất - đó là nơi duy nhất mà những sứmệnh này thể hiện rõ trước mắt bạn. 

Điều này giải thích cho sự khó khăn vất vả của Sarah: Cô cố gắng tìm sứmệnh trước khi tiến vào vùng tiên tiến nhất (Sarah chỉ mới là nghiên cứusinh được hai năm vào thời điểm cô bắt đầu lo lắng về sự thiếu tập trung củamình). Từ góc nhìn của một nghiên cứu sinh mới, cô ấy còn ở quá xa vùngtiên tiến nhất và gần như không có hy vọng nhìn thấy được vùng khả thi kếcận, và nếu cô không thể nhìn thấy vùng này, thì nhiều khả năng cô khôngthể xác định một định hướng hấp dẫn cho công việc. Theo giả thuyết củaJohnson, Sarah đã có thể làm tốt hơn bằng cách tinh thông một lĩnh vực cótriển vọng đầu tiên - một nhiệm vụ có thể tốn nhiều năm trời - và chỉ sau đómới bắt đầu chú ý đến việc tìm kiếm sứ mệnh.

Chính khoảng cách đến vùng khả thi kế cận này cũng gây khó khăn choJane. Cô muốn thành lập một tổ chức phi lợi nhuận có thể thay đổi cách sốngcủa mọi người. Tuy nhiên, một tổ chức phi lợi nhuận thành công cần có mộttriết lý cụ thể với bằng chứng mạnh mẽ về hiệu quả của nó. Jane không hề cómột triết lý như vậy. Để tìm được nó, cô cần phải nhìn thấy vùng khả thi kếcận trong lĩnh vực phi lợi nhuận của mình, và điều này đòi hỏi cô trước tiên phải đến được vùng tiên tiến nhất trong nỗ lực nâng cao đời sống của ngườikhác - một quá trình mà đối với Sarah đòi hỏi sự kiên nhẫn và nhiều nămlàm việc. Jane đang cố xác định một sứ mệnh trước khi cô tiến đến vùng tiêntiến nhất và dễ dàng tiên đoán được là cô không thể nghĩ ra bất kỳ thứ gì đểnhận được sự ủng hộ của người khác.

Ngẫm lại, chúng ta thấy những phát hiện này rất hiển nhiên. Nếu những sứmệnh tạo nên sự thay đổi trong cuộc sống có thể được tìm thấy chỉ với mộtchút suy ngẫm và một thái độ lạc quan, thì có lẽ việc thay đổi thế giới này làquá đỗi bình thường. Nhưng nó hoàn toàn không bình thường; nó rất hiếm.Và bây giờ chúng ta đã hiểu sự hiếm có này là bởi vì những đột phá đó đòihỏi bạn trước tiên phải bước vào vùng tiên tiến nhất, điều này rất khó - vàhầu hết chúng ta đều cố né tránh trở ngại này trong đời sống công việc củamình. 

Những bạn đọc tinh ý chắc sẽ nhận ra việc "bước vào vùng tiên tiếnnhất"này có điểm gì đó tương đồng với khái niệm vốn liêng sự nghiệp. Việcbước vào vùng tiên tiến nhất của một lĩnh vực cũng có thể hiểu theo ngữcảnh sau: Quá trình này xây dựng những kỹ năng hiếm có và quý giá, từ đótạo nên nguồn vốn sự nghiệp của bạn. Tương tự, việc xác định một sứ mệnhhấp dẫn khi bạn đã bước vào vùng tiên tiến nhất cũng có thể được hiểu nhưlà đầu tư vốn sự nghiệp để có được những đặc điểm hấp dẫn trong công việc.Hay nói cách khác, sứ mệnh chính là một ví dụ khác của thuyết vốn liếng sựnghiệp trong thực tiễn. Nếu bỏ qua bước này, bạn có thể đi đến kết cục nhưSarah và Jane: nhiệt huyết thì có thừa nhưng lại chẳng có gì để thể hiện ra.

Không hề ngạc nhiên khi quay lại câu chuyện của Pardis Sabeti, chúng tathấy rằng con đường dẫn đến sứ mệnh của cô là ví dụ tuyệt vời cho thuyếtvốn liếng sự nghiệp áp dụng vào thực tiễn.

(cont)

****************