Kỹ năng đi trước đam mê - CAL NEWPORT

CHƯƠNG 15.3:

QUY LUẬT TẠO DẤU ẤN

Nhìn lại câu chuyện của Giles, tôi cứ nghĩ mãi đến một từ: "tạo dấu ấn."Tôicho rằng Giles đã phát hiện ra rằng một dự án với một sứ mệnh tốt cần phảitạo dấu ấn theo hai cách khác nhau. Trước tiên, nó phải tạo dấu ấn theo nghĩađen - khiến mọi người phải nhắc về nó. Để hiểu được đặc điểm này, trướctiên chúng ta hãy nhìn vào những thứ thiếu đi đặc điểm này. Trước khi tạo raArchaeopteryx, Giles cũng đã thực hiện một dự án mã nguồn mở khác. Anhthu thập những công cụ dòng mã nổi tiếng cho Ruby và kết hợp chúng vàothành một gói với hướng dẫn đầy đủ. Nếu bạn có dịp hỏi một lập trình viênRuby về dự án này, anh ấy sẽ nói với bạn rằng đây là một sản phẩm đáng tincậy, chất lượng và hữu ích. Nhưng đây không phải là loại thành quả có thểthúc đẩy người lập trình viên này giới thiệu với bạn bè rằng: "Các cậu nhấtđịnh phải xem thứ này!" 

Hay nói theo cách của Seth Godin, dự án này là một "con bò nâu". Ngượclại, dạy cho máy tính của bạn sáng tác những bản nhạc phức tạp chính là mộtcon bò tím; nó truyền cảm hứng cho người khác, khiến họ phải chú ý và chiasẻ rộng rãi. 

Điều tuyệt vời về ý tưởng xuất sắc này chính là nó có thể được áp dụng trongbất kỳ lĩnh vực nào. Lấy ví dụ về việc viết sách: Nếu tôi xuất bản một quyểnsách chứa đựng những lời khuyên hữu ích để giúp cho những sinh viên mớitốt nghiệp gia nhập thị trường lao động chẳng hạn, có thể bạn sẽ thấy nó hữuích, nhưng bạn sẽ không nhiệt tình đăng lên Facebook những lời khen ngợivề nó. Nhưng mặt khác, nếu tôi xuất bản một quyển sách nói rằng "theo đuổiđam mê"là một lời khuyên tồi tệ, thì (hy vọng) nó có thể thúc đẩy bạn chiasẻ về quyển sách. Hay nói cách khác, quyển sách mà bạn đang cầm trên tayđược thai nghén từ những giai đoạn đầu với một hy vọng rằng nó sẽ đượcđánh giá là "tạo dấu ấn."

Tuy nhiên, còn một dạng tạo dấu ấn thứ hai ở đây. Giles không chỉ tìm thấymột dự án truyền cảm hứng cho người khác, anh còn chia sẻ về dự án nàytrong một môi trường có thể hỗ trợ việc bàn tán và phát tán dự án. Trongtrường hợp này, môi trường đó chính là cộng đồng mã nguồn mở. Anh họcđược từ Chad Fowler rằng cộng đồng này có một cấu trúc hạ tầng vững vàngđể nhận biết và phát tán thông tin về những dự án thú vị. Nếu không có sựbàn tán này, một con bò tím dù đặc biệt đến mấy cũng có thể trở nên vôhình. Hay nói cụ thể hơn, nếu Giles tung ra Archaeopteryx như một phầnmềm thương mại mã nguồn đóng, và cố gắng bán nó thông qua một trangweb hay các nhạc hội, có lẽ nó đã không được lan truyền nhanh đến vậy.

Một lần nữa, ý tưởng này không chỉ được áp dụng trong giới lập trình Ruby.Chúng ta hãy quay lại ví dụ của tôi về việc viết sách hướng dẫn sự nghiệp.Tôi nhận ra từ sớm trong quá trình viết sách rằng các trang blog là một nơirất tốt để giới thiệu ý tưởng. Blog là thứ có thể thấy được và cấu trúc hạ tầngcủa nó hỗ trợ việc chia sẻ ý tưởng một cách nhanh chóng thông qua các trangmạng xã hội. Bởi thế mà vào khoảng thời gian tôi trình bày quyển sách nàyvới các nhà xuất bản, tôi không chỉ có một lượng lớn độc giả trân trọng gócnhìn của tôi về đam mê và kỹ năng, mà ý tưởng này còn được phát tán rộngkhắp: Các trang báo và những trang web lớn khắp thế giới bắt đầu trích dẫnsuy nghĩ của tôi về chủ đề này, trong khi nhiều bài viết của tôi được trích dẫntrên mạng và được đăng tải trên mạng xã hội hàng ngàn lần. Nếu tôi quyếtđịnh chỉ chia sẻ ý tưởng của mình bằng những buổi diễn thuyết trả tiềnchẳng hạn, thì sứ mệnh thay đổi tư duy về sự nghiệp của tôi có thể đã thấtbại - môi trường này không đủ khả năng hỗ trợ sự phát tán dấu ấn.