Rozprawki i inne wypracowania

Konformizm czy idealizm- która postawa życiowa jest właściwa?

Konformizm i idealizm, to postawy bardzo różne, ale bardzo często przeplatające się. Obie są bliskie dzisiejszemu światu oraz każda z nich ma swoje wady i zalety. Konformizm oznacza postawę ścisłego podporządkowania się normom, wzorom, poglądom panującym w danej grupie społecznej. Idealizm zaś kierowanie się w życiu własnymi, często wzniosłymi ideami, marzeniami, dla których gotowym jest się poświęcić. Wybierana postawa zależna jest od wielu różnych czynników, na przykład środowiska, w którym przebywa lub wychowania. Również wraz z wiekiem zmieniamy ją na całkowicie przeciwną. I choć nie można stwierdzić jednoznacznie, która postawa życiowa jest właściwa, idealizm jest jednak lepszą drogą, ponieważ bez idealistów, pragnących wzbić się poza granice, nie byłoby mowy o postępie cywilizacji.

Główny bohater powieści "Granica" Nałkowskiej, Zenon Ziembiewicz przechodzi przemianę w swoich poglądach. Z niezależnego idealisty staje się konformiczną marionetką. Przedstawiony został na różnych etapach swojego życia. Od Zenona jako słuchacza ostatniego roku studiów doktoranckich w Paryżu, który definiuje swoje cele i zasady moralne na przyszłe życie świadomy jednocześnie, że nie ma wystarczających środków finansowych na ukończenie edukacji, zauważającego ogromne różnice między nim a Czechlińskim, przez Zenona jako redaktora naczelnego Niwy podlegającego wszelkiego rodzaju naciskom zewnętrznym, godzącego się na różne przekłamania i manipulacje. Konfrontacja tych fragmentów pozwala zauważyć przemianę wewnętrzną bohatera, rozdźwięk między intencjami a rzeczywistym działaniem, który staje się dowodem upadku moralnego bohatera. Podkreśla tym samym główną tezę ideową powieści opartą na przekonaniu, że pozycja społeczna, eksponowane stanowisko w nieporównywalnie większym stopniu przesadzają o posunięciach człowieka niż deklarowane przez niego zasady moralne. Pragnienie utrzymania się na stanowisku, ambicje zawodowe prowadzą Ziembiewicza do coraz większego konformizmu życiowego. Kariera okazuje się wartością nie do przecenienia, dużo ważniejszą niż składane sobie obietnice uczciwego życia. Bohater nie jest w stanie sprostać próbie charakteru. Za cenę lukratywnej posady zapewniającej pozycję społeczną i wygodne życie Zenon sprzeniewierza się własnym zasadom, przekracza granicę moralną, przystając na reguły gry, jakie narzucają mu bardziej ustosunkowani ludzie, wydając rozkaz rozstrzelania demonstrujących robotników. "Jest się takim, jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my, jest się takim, jak miejsce, w którym się jest".

Wiele przykładów idealistów można znaleźć natomiast w "Lalce" Prusa. Są to Rzecki, Wokulski oraz Ochocki. Pierwszy przekonany był o odzyskaniu przez Polskę niepodległości dzięki pomocy Bonapartego. Z ogromnym zainteresowaniem śledził wydarzenia polityczne. Nadzieja oraz praca w sklepie Wokulskiego trzymają go przy życiu. Stanisław w młodości wierzył w ideały romantycznej walki narodowo-wyzwoleńczej, dlatego wziął udział w powstaniu styczniowym. Wierzył także w romantyczny ideał wielkiej miłości i pragnął jej zaznać. Nieszczęśliwie zakochał się w Izabeli Łęckiej. Wokulski był również wyznawcą idei pozytywistycznych. Pragnął podnieść poziom gospodarczy kraju poprzez stwarzanie nowych miejsc pracy, podnoszenie pensji pracownikom, jednocześnie pomagał najuboższym np. prostytutce Marii, Węgiełkowi, Wysockiemu oraz Ochockiemu. Juliana również można zakwalifikować do grona idealistów i marzycieli. Był on entuzjastą nauki, która stanowiła dla niego główną ideę w życiu. Poświęcił swoje życie osobiste na rzecz odkryć naukowych i wynalazków. Mrzonki o latających maszynach i pokonaniu niedostępnych jeszcze nikomu dziedzin nauki opanowały umysł tego bohatera. Marzył on o nowej cywilizacji, o świecie ludzi równych, wolnych i szczęśliwych. Chęć zmian wyraził słowami: „Oszaleję, albo przypnę ludzkości skrzydła". Mimo, że nie każdemu z nich się udało, to nadzieja dawała im szczęście.

W III części "Dziadόw" Mickiewicz ukazuje nam Gustawa, ktόry w więzieniu z czułego kochanka przemienia się w bojownika o niepodległość Polski-Konrada. Konrad przyjmuje postawę prometejską to znaczy samotnego buntu przeciw Bogu, siłom natury i ograniczeniom wolności ludzkiej oraz zgody na poświęcenie się dla szczęścia ludzkości, na cierpienie za ideę. Konrad jako typowy bohater romantyczny chce, aby jego narόd był wolny i szczęśliwy. Był on gotowy na wszelkie poświęcenia w imię wolności ojczyzny i rodakόw, przyznaje się bowiem do wspόłodczuwania jej niedoli oraz cierpienia. Innym idealistą, ktόrego przedstawia Mickiewicz w tym samym utworze jest ksiądz Piotr. Dzięki poświęceniu i nadziei, ktόrą niesie więźniom zostaje przez Boga nagrodzony wizją. W jego widzeniu Polska ukazana jest jako narόd wybrany do odkupienia nią całej Europy poprzez cierpienie, ktόrego efektem będzie narodzenie mitycznego wybawiciela. Swόj idealizm wyraża w niegasnącej potrzebie służby bliźniemu, dla ktόrego zawsze ma słowa nadziei i otuchy. W więzieniu poświęca wiele uwagi ratowaniu Konrada i modlitwie za niego. Wierzy, że tylko pokorna służba może dać ojczyźnie wolność. Chociaż postawy te skrajnie się rόżnią, to jednak są do siebie bardzo podobne- obaj przecież jako dobro nadrzędne stawiają wolność ojczyzny i narodu, bez względu na wymagane od nich poświęcenia.

Podsumowując, życie bez idei i marzeń byłoby bezwartościowe i ponure. Bez odważnych idealistów cywilizacja nie mogłaby postępować. Bez podejmowania prób wszystko stałoby w miejscu. 

-739 słów