Psychologia moralności

164 32 2
                                    

Dlaczego kanibalizm wzbudza w ludziach tak silne emocje? Czemu przypisywany bywa najpotworniejszym postaciom? Nasza intuicja może sugerować, że kanibalizm łączy się z krzywdą innego człowieka. Aby zjeść, trzeba go najpierw upolować – krytyka kanibalizmu może wynikać więc z potępienia morderstwa. Co w sytuacjach, kiedy jedzenie ludzkiego ciała nie jest poprzedzone żadnym cierpieniem? Psycholodzy wykorzystali przykład kanibalizmu do zaprezentowania zjawiska znanego jako moralne osłupienie, które dowodzi, że ludzkie sądy moralne, w tym te dotyczące kanibalizmu, mogą być oparte na intuicjach i emocjach, a nie racjonalnym myśleniu. Do udowodnienia zjawiska moralnego osłupienia wykorzystywano między innymi poniższą historię:

Jennifer pracuje w uniwersyteckim laboratorium patologii medycznej jako asystentka naukowa. Laboratorium przygotowuje ludzkie zwłoki, które są wykorzystywane do nauczania studentów anatomii. Pochodzą one od osób, które przekazały swoje ciało na ogólne potrzeby badaczy w laboratorium. Pewnej nocy Jennifer, opuszczając laboratorium, zobaczyła ciało, które miało być poddane kremacji następnego dnia. Uznała za irracjonalne marnowanie doskonale jadalnego mięsa. Odcięła więc kawałek, zabrała je do domu i ugotowała. Osoba zmarła niedawno na atak serca, a ona dokładnie ugotowała mięso, nie było więc ryzyka zachorowania.

Czy Jennifer zachowała się niemoralnie? Duża część uczestników badań uznała, że tak. Nie potrafili jednak uzasadnić dlaczego, ponieważ nie mogli wskazać, komu w tej historii działa się krzywda. Nikt nawet nie był świadkiem tej sytuacji, aby móc poczuć zgorszenie. Uczestnicy badania przyznawali, że nie są w stanie podać racjonalnego uzasadnienia ich sądów moralnych o kanibalizmie Jennifer, ale mimo tego uważali, że zachowanie to było niemoralne. Wpadali w moralne osłupienie. Czy oznacza to, że moralne potępienie kanibalizmu, nawet jeśli nie niesie ze sobą bezpośrednio żadnej krzywdy, jest nieracjonalne? Nie do końca. Wyjaśnienia tak silnych negatywnych emocji związanych z kanibalizmem może dostarczyć nam epidemiologia.

Kanibalizm ✔Where stories live. Discover now