Dönüşüm

6. Bölüm

Gregor'un bir aydan fazla acısını çektiği ağır yara, -elma, kimse almaya cesaret edemediğinden görülebilir bir anı olarak etin içinde gömülü kalmıştı- babasına bile, şu andaki üzücü ve tiksindirici şekline rağmen Gregor'un, insanın düşmanca davranmak yerine, aile yükümlülüğünün yasaları gereği ona karşı bu iğrenme duygusunun yenilip sabırlı olunması, sadece sabırlı olunması gereken bir aile üyesi olduğunu hatırlatmış görünüyordu.

Gregor, yarası nedeniyle hareketliliğini belki de artık sonsuza değin yitirmiş ve halen odasını boydan boya geçerken tıpkı yaşlı bir sakat gibi dakikalara ihtiyaç duyuyor olsa da -yükseklere tırmanmak şöyle dursun- durumunun bu şekilde kötüleşmesine karşın, her gün akşam saatlerine doğru, daha bir iki saat öncesinden son derece dikkatle gözlemlediği oturma odasının kapısı açılıyor, böylece o da odasının karanlığında, yattığı yerde, oturma odasından görünmeksizin, ışıklandırılmış masanın başında oturan tüm aileyi görebiliyordu. Ve bir ölçüde ailenin genel onayıyla, yani eskisinden çok farklı olarak, dinleyebiliyor olabilmesi Gregor'un fikrine göre tam bir dengeydi.

Şüphesiz ki bunlar Gregor'un küçük otel odalarında kendini yorgun argın nemli yatak çarşaflarının üzerine atmak zorunda olduğunda hep özlemle andığı o canlı söyleşiler değildi artık. Ama artık her şey oldukça sakin ve sessizdi. Babası akşam yemeğinden hemen sonra koltuğunda uyuyakalıyordu; annesiyle kız kardeşi karşılıklı birbirlerini uyarıyorlardı sessiz olmaları için; annesi iyice ışığın altına eğilmiş halde dikiş dikiyordu -bir giyimevi için narin çamaşırlar-; bir tezgahtarlık işi bulmuş olan kız kardeşi, ileride belki bir gün daha iyi bir işe girebileceği düşüncesiyle, akşamları steno ve Fransızca çalışıyordu. Bazen babası uyanıyor ve uyuduğunun farkında değilmiş gibi karısına, "Bugün yine çok çalıştın!" diyordu ve annesiyle kız kardeşi birbirlerine yorgun bir gülümsemeyle bakarlarken yine uyuyakalıyordu.

Babası, kendine özgü bir dik başlılıkla üniformasını evde de çıkarmamak için direniyordu; ropdöşambrı yararsız bir şekilde askıda asılı dururken, babası her an işe gitmeye hazır ve burada da amirin sesini bekliyormuşçasına tamamen giyinik bir halde köşesinde uyuyordu. Bunun sonucunda da, zaten daha en başından beri yeni olmayan üniforma, annesiyle kız kardeşinin onca titizliğine rağmen temizliğini yitirmişti; Gregor da çoğu zaman bütün akşam, üzeri lekeden geçilmeyen, yaşlı adamın kendisini içinde oldukça rahatsız hissettiği, ama yine de huzurla uyuduğu, her fırsatta temizlenen altın düğmeleriyle ışıl ışıl parlayan bu üniformayı seyrediyordu.

Saat onu vurur vurmaz annesi hafif bir yüreklendirmeyle babasını uyandırmaya ve yatağa gitmesi için ikna etmeye çalışıyordu; buradakine doğru dürüst uyku denemezdi, oysa sabahın altısında işinin başında olması gereken babasının sağlam bir uyku çekmesi çok önemliydi. Ne var ki, hizmetli olduğundan bu yana pençesine düştüğü dikkafalılıkla, masanın başında daha uzun oturmakta ısrar ediyordu; üstelik düzenli olarak uyuyakalıyor, yetmiyormuş gibi de koltuktan kalkıp yatağa gitmesi için büyük zahmetlere katlanılıyordu. Anneyle kız onu istediği kadar uyarsınlardı, üç çeyrek saat boyunca başını yavaşça sallıyor, gözlerini kapalı tutuyor ve yerinden kalkmıyordu. Annesi, babasının kollarından çekiyor, kulağına tatlı sözler söylüyor; kız annesine yardım etmek üzere ödevlerini yarıda bırakıyordu, ama adamın üzerinde hiçbir etkisi olmuyordu bunların. Koltuğuna daha çok gömülüyordu sadece. Ta ki iki kadın onu koltuk altlarından kavradığında gözlerini açıyor, dönüşümlü olarak bir anneye bir de kıza bakıp "Bu da hayat işte. Şu yaşa gel, rahat yüzü görme," diyordu. Ve iki kadına dayanarak, kendi kendisi için bile ağır bir yükmüşçesine, yavaştan alarak kalkıyor, kendisini kadınlara kapıya kadar taşıtıyor, burada onlara gitmelerini işaret edip yolun geri kalan kısmını kendi başına yürüyordu; bu sırada anne dikişini, kız da kalemini hızla bir kenara atıp babanın yanına koşuyordu, yürümesine tekrar yardım edebilmek için.