Klątwa Pamięci - Witkacy

Portret VI Liryczna

1926r. Zakopane

    Słyszę jak wchodzi do pokoju, jak na stole stawia świece. Zaraz usiądzie na moim łóżku. Poczeka na mnie cierpliwie, nie pospieszy. Tylko ze stołu weźmie ołówek i kartkę papieru. Zacznie coś bazgrać, przypadkowo zestawione słowa. Podzieli się ze mną swoją twórczością, a następnie pójdziemy na spacer. To będzie długa, nocna wędrówka, która nie zakończy się na ogrodzie. Wyjdziemy na miasto, lecz nie do restauracji, nie zajdziemy do żadnej klubo – kawiarni, po prostu będziemy szli. Zawsze możemy też pójść do lasu na łąkę, tam jeszcze lepiej widać niebo. A przecież chcemy tylko oglądać gwiazdy.

W końcu odwracam się do niej przodem. Przygryzam wargę i po prostu jej się przyglądam. Jej niespieszne, eleganckie ruchy, działają na mnie uspokajająco. Mogę po prostu tak stać i nie myśleć o niczym innym niż jej piękne, szlachetne rysy i smutne oczy skupione na tym co właśnie tworzy.

- Jutro chciałbym cię sportretować – mówię.

- Znowu? – śmieje się kobieta, przygryzając końcówkę ołówka.

- Chodzi mi o prawdziwy obraz – informuję – taki jak dwa lata temu.

- Był zdumiewający i naprawdę wyjątkowy – podnosi głowę, patrzy mi prosto w oczy.

- Wiem i żałuję, że ci go oddałem – podchodzę do niej.

- On musi być u mnie. Przejrzałeś mnie, czytałeś z mojej twarzy i oczu – wstaje i składa kartkę – sama chce decydować, kto może to oglądać.

- Nie powinnaś ukrywać smutku – dotykam jej policzka wierzchem dłoni, kobieta przymyka oczy.

- Nieszczęście, które mam w sobie należy do mnie, nie chcę się nim dzielić – mówi cicho – i tak nie cieszy mnie fakt, że ty wiesz o wszystkim, byłam... przerażona i zachwycona zarazem. Nikt nigdy tego we mnie nie zobaczył.

- Jesteś dobrą aktorką – zniżam głos – ale ja zdzieram maski z ludzi, przychodząc do mnie muszą liczyć się z tym, że ja odsłonię ich wszystkie cechy, na światło dzienne wyciągnę ich wszystkie tajemnice, namaluję to, co powiedzą mi ich oczy.

- Może w tym tkwi twój fenomen, dlatego przybywa do ciebie coraz więcej ludzi, chcą poznać samych siebie, poznać prawdę o sobie – otwiera oczy, patrzą na mnie dwie jaśniejące gwiazdy.

    Nie mogę oderwać wzroku, kobieta jest niesamowita. Ujmuję jej dłoń i przykładam do ust, nie spuszczając oczu, twarz kobiety ozdabia piękny, skromny uśmiech. Jej twarz promienieje. Przybliżam się jeszcze trochę. Może jednak zrezygnujemy tej nocy ze spaceru? Jedna z moich dłoni ląduje na jej talii, ale Maria cofa się.

- Portretował cię ktoś kiedyś? – pyta niespodziewanie.

- Mam kilka autoportretów jeżeli chcesz zobaczyć – odpowiadam, zastanawiając się nad tym, co znowu wymyśliła ta śliczna główka.

- Nie – zaprzecza szybko, a widząc mój, zdziwiony, wyraz twarzy dodaje: - na pewno są świetne, jak wszystkie twoje obrazy, ale chodziło mi o coś innego. Czy ktoś, kiedyś też tak zdarł z ciebie maskę?

- Nikomu się jeszcze to nie udało – kłamię, a z tyłu głowy widzę Jadwigę malującą mnie, robiącą zdjęcia, rozmawiającą ze mną, śmiejąca się i płaczącą, ona jedyna mnie tak dobrze znała. Jednak Maria nie musi o tym wiedzieć.

- Ja stworzyłam twój portret – mówi, palce zaciskają się jeszcze mocniej na kartce papieru – nie jest to może obraz ani nawet szkic, to wiersz. Tak króciutki. Sama esencja, tak jak lubisz.