Bayaning Unspeakable!

Ang Tunay na Sampung Utos ni Apolinario Mabini

Bilang Pilipino, paano mo pinapahalagahan ang pagkatao para bansa at sa Diyos? Si Apolinario Mabini ang pinaka-utak noong panahong walang wala at watak watak ang paniniwala ng mga Pilipino sa ilalim ng rebolusyunaryong gobyerno na pinamamahalaan ni Hen. Emilio Aguinaldo. Sa gayon, nasusukat niya ang karakter ng Pilipino na hanggang ngayon ay sinusubukan tayo ng Diyos bilang anak niya.

Ang "The True Decalogue" o "Ang Tunay na Sampung Utos" ni Apolinario Mabini ay isang kautusan na hango sa Sampung Utos ni Moses. Ito'y nalathala noong Hunyo 24, 1898. Mababasa mo rito ang kumpletong hayag ng sampung utos sa pagpapaliwanag ng tunay na matutunan para sa ikakabuti ng aspekto ng moral at pagmamahal sa Diyos. Angkop na angkop ang kanyang pagpapaintindi sa ano ang buhay dahil si Mabini ay isang mason na natatanging daan para ang mga Pilipino ay may dangal, katarungan, pagiging matapang, may takot sa Diyos, at higit sa lahat pagmamahal sa sariling bayan.

Siya ay isa sa ipinagmamalaking bayani sa kasaysayan ng Pilipinas pero maaaring nakalimutan natin o binalewala lang ang mahalagang ambag niya. Sapagkat malilinang natin at gagamitin nang wasto para sa ikakaunlad ng ating bansa.

Basahin. Ito'y isinalin sa wikang Filipino para mas lalo nating maitindihan ang nilalaman nito.

Una - Ibigin mo ang Diyos at ang iyong karangalan nang higit sa lahat ng bagay. Ang Diyos ay batis ng lahat ng katotohanan, ng lahat ng katarungan, at ng lahat ng gawain; at ang karangalan mo'y siyang tanging kapangyarihang mag-uutos sa iyo na ikaw ay maging matapat, mabait, at masipag.

Ikalawa - Sambahin mo ang Diyos sa paraang minamabuti at minamarapat ng iyong budhi; sapagkat sa iyong budhi, na humahatol sa masama mong gawa at pumupuri sa mabuti, ay nakakausap mo ang Diyos.

Ikatlo - Linangin mo ang mga sadyang katangiang kaloob sa iyo ng Diyos, sa paggawa at pag-aaral ayon sa iyong kakayahan, na di lumalayo sa landas ng kagalingan at katarungan upang matamo ang sariling kadalisayang ikatutupad mo sa tungkuling bigay sa iyo ng Diyos sa bunay na ito, at sa ganito'y ikaw ay pararangalan, at sa dangal mong ito'y luluwalhati ang Diyos mo.

Ikaapat - Ibigin mo ang iyong bayan nang sunod sa Diyos at sa iyong karangalan at mahigit sa iyong sarili; pagkat ang bayan mo'y siyang tanging Paraisong kaloob ng Diyos sa iyo sa buhay na ito, at ang tanging pag-asa ng iyong kinabukasan; dahil sa bayan mo ikaw ay may buhay, pag-ibig, kapakanan, ligaya, karangalan, at Diyos.

Ikalima - Pagsumikapan mo ang kaligayahan ng iyong bayan na una kaysa sarili mo, na gagawin mo siyang maging kaharian ng katwiran, ng katarungan, at ng paggawa; pagkat kung ang bayan mo'y maligaya, ikaw at sampu ng iyong pamilya ay magiging maligaya rin.

Ikaanim - Pagsumikapan mo ang kasarinlan ng iyong bayan; pagkat ikaw lamang ang magkakaroon ng tunay na adhika sa kaniyang ikauunlad at ikatatayog, sapagkat ang kanyang kasarinlan ay siyang magbibigay ng iyong kalayaan; ang kaniyang kaunlaran ay siyang panggagalingan ng iyong kagalingan; at ang kaniyang katayuan ay siyang pagkukunan ng sarili mong luwalhati at pagkawalang-kamatayan.

Ikapito - Huwag mong kikilalanin sa iyong bayan ang kapangyarihan ninumang hindi inihalal mo at ng iyong mga kababayan; sapagkat ang kapangyarihan ay galing sa Diyos, at dahil sa ang Diyos ay nagsasalita sa pamamagitan ng budhi ng bawat tao, ang sino mang hinirang at inihayag ng budhi ng kabuuan ng mga tao ay siyang tanging maaaring gumamit ng tunay na kapangyarihan.

Ikawalo - Pagsumikapan mong makapagtatag ng isang Republika at kailanma'y hindi ng isang kaharian para sa iyong bayan; sapagkat ang huli'y nagpapatayog sa isa o iilang pamilya lamang at may paghaharing manahan, ang una'y nakapagpaparangal at nagpapaging marapat sa isang lahi sa pamamagitan ng katwiran, nakapagpapadakila sa pamamagitan ng kalayaan, at nakapagpapasagana at ningning sa pamamagitan ng paggawa.

Ikasiyam - Mahalin mo ang kapwa-tao gaya ng pagmamahal sa sarili mo; sapagkat ikinatang ng Diyos sa kaniya at sa iyo rin ang tungkuling ikaw ay tulungan at huwag gawin sa iyo ang hindi niya nais na gawin mo sa kaniya; ngunit kung ang kapwa mo, na di makatupad sa ganitong tungkulin, ay maghangad ng laban sa iyong buhay, kalayaan, at kapakanan, sa gayo'y sa ilalim ng batas ng pagtatanggol sa sarili ay igugupo mo siya't lilipulin.

Ikasampu - Itatangi mo ang iyong kababayang higit sa kapwa mo; ipalalagay mo siyang kaibigan, kapatid, o kasamang kaugnay mo sa iisang kapalaran, kasukob sa ligaya at lungkot at sa nagkakatulad na hangarin at kapakanan.

Samakatuwid, habang nananatili ang hangganan ng mga kabansahan, na inaalagaan at pinapanatili ng pagkamaimbot ng lahi at pamilya, sa kababayan mo lamang makikiisa ka sa lubos na kabukluran ng layunin at kapakanan, hindi lamang upang magkaroon n lakas, hindi lamang upang lumaban sa iisang kaaway kundi pati upang matamo ang lahat ng mga adhikain ng buhay ng tao.