Taong 1917, isa si Francisco Rafael Magsalin, 19 taong gulang, sa mga Pilipinong napili upang ipaglaban ang bandila ng Amerika sa Unang Digmaang Pandaigdig (The Great War). Dahil sa responsibilidad na ito bilang sundalo ng mga puti, kinailangan niya...
Oops! This image does not follow our content guidelines. To continue publishing, please remove it or upload a different image.
***
HIS P.O.V.
(Franz Rafa Magsalin as Francisco)
🌻🌻🌻
"Francisco! Diyos ko!"
Habol ang mga hiningang nagmulat ako ng aking mga mata. Sunod-sunod ang malalim kong mga paghinga habang inaadjust ko ang aking paningin.
Patay na ba ako?
"Francisco? Mabuti naman at gumising ka na kaibigan."
Nabaling ang tingin ko sa lalaking kanina pa ako tinatawag na Francisco. Bigla ay naalala ko ang madalas kong mga panaginip simula no'ng bata ako. Sa mga panaginip na iyon, ako raw si Francisco. Isa na naman ba ito sa mga panaginip na iyon?
Akmang tatayo ako nang matigilan ako sa aparatong nakakabit sa akin at ang oxygen mask na nasa bibig ko.
Teka? Dahil ba ito sa pambubugbog nila Mercado? Na-confine ba ako sa ospital? Kung gano'n, hindi ito panaginip?
"Francisco, 'wag ka munang masiyadong gumalaw. Batid kong nahihirapan ka pa. Matagal ka ring natulog, kaibigan." At pinilit akong muling inihiga ng lalaking nasa gilid ng kamang kinahihigaan ko.
Matagal na natulog?
Inilibot ko ang paningin ko sa kabuuan ng silid kung nasaan ako. Natigilan ako nang mabaling ang aking tingin sa gawing kanan ko. May dalawa pang kama, at bawat isa ay may nakahigang mga lalaki na tulad ko ay may iba't ibang aparato rin ang nakakabit sa kanila.
Nasaan ba ako? Isa na naman ba ito sa mga panaginip ko?
Bumalik ang tingin ko sa lalaking kanina pa nakaalalay sa akin. Bumaba ang tingin ko sa kasuotan niya, uniporme ng sundalo na may watawat ng Amerika. Ito ang parehong uniporme na suot ko sa aking mga panaginip.
Mukhang nanaginip nga ako.
"Na-nasaan ako?" tanong ko sa lalaki na mukhang nakalma na rin dahil sa pagsasalita ko. Hirap ako sa pagsasalita dahil sa tuyo kong lalamunan.
"Narito ka sa kampo. Huwag kang mag-alala sapagkat ligtas ka na. Ligtas na tayo." At saka niya hinawakan ang kamay ko. I can see relief in his eyes. "Tapos na ang digmaan, Francisco. Payapa na muli ang mundo. Nagtagumpay tayo," puno ng saya ang mga sinabi niya.
Digmaan? Kung gano'n, nanaginip nga ako.
"Tatawagin ko lang ang doktor upang suriin ka. Dalawang taon kang nahimlay sa pagkakatulog, Francisco. Akala ko ay hindi ka na gigising. Mabuti nalang at kinaya mo ang hamon ng kamatayan," aniya bago siya nagmamadaling umalis.
Naiwan akong natutulala sa kisame ng silid na ito. Dalawang taong natulog? Kung gano'n, hindi namatay ang Francisco na ito sa digmaan. But he suffered 2 years of being comatose.
