Dyktatorzy - od starożytności po współczesność

Czyngis Chan

Podstawowe Dane:
Imię: Temudżyn
Nazwisko: Bordżygin
Data Urodzenia: 1152 lub 1162
Miejsce Urodzenia: Delüün Boldog (?)
Data Śmierci: 18 Sierpnia 1227
Miejsce Śmierci: Yinchuan, Chiny
Okres rządów: 1206 - 1227
Kraj: Mongolia
Charakter dyktatury: monarchia despotyczna

Nie wiele wiadomo o wczesnym dzieciństwie Czyngis Chana ze względu na brak źródeł. Jego prawdziwe imię brzmiało "Temudżyn", co po mongolsku oznacza "kowala".
Czyngis Chan urodził się prawdopodobnie w 1162 r. w Delüün Boldog, w pobliżu obecnej stolicy Mongolii - Ułan Bator. Według Historii Mongołów Czyngis Chan zaraz po narodzinach miał chwycic w rękę zakrzepłą krew, co według tradycji mongolskiej miało wróżyć wielką karierę przywódczą. Jeśli faktycznie tak było to przepowiednia tym razem się sprawdziła, bo jak wiemy Czyngis Chan zbudował ogromne imperium sięgające Korei najdalej na wschodzie oraz Polski na zachodzie, choć po śmierci Czyngis Chana Mongołowie chcieli poszerzyć się jeszcze bardziej na wschód, bo aż na Japonię, którą uratowały sztormy tzw. "Kamikaze".
Czyngis Chan był drugim synem Yesügeia, władcy plemienia Kiyadu oraz pierwszym dla swojej matki Hoelun. Temudżyn miał siostrę i trzech braci.
Podobnie, jak w przypadku innych ówczesnych Mongołów dzieciństwo Czyngis Chana nie było łatwe. Mongołowie byli ludem koczowniczym, żyjącym na stepach i znanym z hodowli koni.
Już w wieku dziewięciu lat ojciec Temudżyna wydał go i zaaranżował mu ślub z Börte z plemienia Khongirad. Miał tam pozostać do 12 roku życia
Podobno pewnego dnia ojciec Czyngis Chana został porwany przez rywalizujących Tatarów i otruty. Zdołał jednak posłać wysłannika, który miał sprowadzić Czyngis Chana spowrotem do domu przed upływem okresu narzuconego mu pobytu u swojego teścia.
Rodzina przyszłego przywódcy stoczyła się do biedoty przeżywając z jedzenia owoców i zdobycznego mięsa. Do tego Begter, starszy brat Temudżyna jako najstarszy mężczyzna w rodzie zaczął sprawować władzę nad swoim plemieniem. Jako, że nie był zrodzony z tej samej matki, co Czyngis Chan przyrodni brat przyszłego przywódcy postanowił wymusić ślub z Hoelun. Temudżyn rozwścieczony tą wieścią miał zamordować swojego przyrodniego brata podczas polowania.
W wieku 10 lat Temudżyn zawarł braterstwo krwi ze starszym o rok Dżamuką wiążac z nim swój los na długie lata.
W 1177 roku Czyngis Chan został porwany przez sojuszników swojego zmarłego ojca, jednak zdołał zwiać i dzięki kontaktom odbudować swoją pozycję i reputację.
W 1182 roku Temudżyn i Dżamuka rozstali się. Niedługo potem część plemion mongolskich ogłosiła Temudżyna Czyngis Chanem, czyli władcą absolutnym wszystkich Mongołów. Takiemu stanowi rzeczy nie chciała się podporządkować spora część plemion mongolskich, w tym plemię Dżamuki. Od tego czasu Czyngis Chan toczył wojnę o przywództwo nad Mongołami. Doszło nawet do sojuszu z chińsko-dżurdżeńskim państwem Jin w celu pokonania Tatarów. Czyngis Chan przypłacił jednak dość wysoką cenę za ten sojusz, ponieważ choć pokonał znienawidzomych Tatarów to sam trafił do dżurdżeńskiej niewoli. Przesiedział tam aż do lat 90 XII wieku, gdy to powrócił do Mongolii i kontynuował podbój niewiernych mu plemion mongolskich.

Kluczowym rokiem w historii Mongołów był rok 1206. Był to rok, gdy Mongołowie byli gotowi wyjść poza ich rodzinne stepy na nowe terytoria. Mongolia dzięki staraniom Czyngis-Chana z kraju ogarniętego bratobójczymi najazdami i wojnami plemion przekształciła się w zjednoczony kraj, który miał później podbić pół Eurazji od Korei po wschodnią Polskę.
Nowy naród mongolski został zorganizowany przez Czyngis-Chana przede wszystkim do celów wojennych. Żołnierze mongolscy zostali podzieleni według systemu dziesiętnego, a także byli doskonale zdyscyplinowani, wyposażeni i zaopatrzeni. Bronią, która szczególnie pomogła Mongołom w podbojach był mały, ale zabójczy łuk refleksyjny. Łuk ten znacznie przewyższał popularny w Europie długi łuk angielski zarówno pod względem wygodności, jak i zabójczości. Łuk mongolski był szczególnie porządany przez armię Czyngis Chana dla tego, że armia mongolska opierała się w dużej mierze o konnice, a taki mały łuk bardzo ułatwiał celowanie i strzelanie na wszystkie strony bez zachaczania o konia.
Na generałów Czyngis Chan wybierał swoich synów oraz ludzi bezwzględnie mu wiernych, którzy sami go wybrali na wodza jedynego i najwyższego.
Wielkie podboje Mongołów miały dopiero nadejść. Głównym celem Mongołów było podbicie Chin. Czyngis Chan postanowił jednak najpierw zabezpieczyć zachodnią  flankę ostrą kampanią przeciwko Tangutom, by następnie w 1211 napaść na imperium Jin w północnych Chinach.
W 1215 roku zaatakował i zajął obecny Pekin. Następnie wyznaczył Generała Muqali do kontynuowania podboju Chin. Czyngis Chan nie mógł osobiście dowodzić w Chinach. Musiał wówczas dokonać podboju regionu Khwārezm na pograniczu obecnego Iranu, Uzbekistanu i Turkmenistanu. Wojnę sprowokował gubernator miasta Ortar, który dokonał masakry na kupcach muzułmańskich znajdujących się pod ochroną Czyngis Chana.
Khwārezm-Shāh odmówił wówczas wypłaty stosownego odszkodowania. To właśnie podczas tej wojny Mongołowie zaczęli dokonywać potwornych rzezi. Wówczas niszczono również wszelki dobytek ludności wypalając zabudowania i infrastrukturę rolniczą. Czyngis Chan dążył do brutalnej zemsty na królewskim domu Khwārezm.

Ostatnia kampania w życiu Temudżyna miała miejsce w latach 1226 - 1227. Wtedy to Czyngis Chan uderzył po raz kolejny na państwo Tangutów, którzy złamali umowę wedle której Tanguci mieli wesprzeć militarnie Mongołów na każde gwizdnięcie Temudżyna. Nie udzielili wówczas wsparcia przeciwko Khwārezmowi. 18 sierpnia 1227 Czyngis Chan zmarł podczas oblężenia stolicy Tangutów, Edziny. Jego ostatnim rozkazem przed śmiercią był rozkaz do eksterminowania Tangutów. Stwierdził wtedy, że zabrakło mu czasu na podbój świata i że zostawia ten obowiązek swoim potomkom.
Oficjalnie przyczyną śmierci Czyngis Chana miały być rany, jednak bardzo popularna jest również teza jakoby wódz Mongołów zmarł w trakcie uprawiania seksu...
W chwili śmierci Temudżyna Mongolia sięgała już od północnych granic Korei aż po zachodni Kazachstan, a miała jeszcze bardziej urosnąć po jego śmierci. W Chinach po jego śmierci powstała spokrewniona z nim dynastia Yuan.

Czyngis Chan nie tolerował nie posłuszeństwa i to nie zależnie, czy względem niego samego, czy względem jego wrogów. Najlepiej to widać na przykładzie zdrajców jednego z rywali Temudżyna, którzy gdy przeszli na stronę Czyngis Chana to zostali skazani przez niego na śmierć.
Temudżyn był znany ze swojego brutalnego podejścia do przeciwników. Kazał m.in. zalewać ludziom oczy płynnym srebrem. Aparat terroru stosował tylko po to, aby ustabilizować świeżo podbite tereny i pokazać, "kto tu teraz rządzi". Potem luzował o ile udało się mu zaprowadzić porządek. Sam nazywał się "biczem bożym". Szacuje się, że jego brutalna polityka doprowadziła do śmierci 40 milionów ludzi przy ówczesnej populacji ludzkiej wynoszącej według szacunków 400 milionów. Oznacza to, że Czyngis Chan zdziesiątkował ludzkość. W procentach jest to więcej, niż wszystkie dokonane mordy XX-wiecznych jeźdźców apokalipsy (Hitler - Stalin - Mao - Tojo) razem wziętych.

Przywódca Mongołów był również znany ze swoich przygód seksualnych. Obecnie, jak dowiodły badania naukowe - kilkadziesiąt MILIONÓW mieszkanców całej Azji ma w sobie geny Czyngis Chana. Jego seksualne przygody ogółem doprowadziły do narodzin jeszcze większej liczby ludzi, niż to, ile Wielki Chan Mongołów zdołał posłać do piachu...

Z wyglądu Czyngis Chan bardzo wyróżniał się spośród innych Mongołów. Miał mieć m.in. jasne oczy oraz rude włosy, co wskazywałoby na to, że jego przodkowie pochodzili z Europy. Nie był zresztą jedynym takim przypadkiem w historii, gdyż również pierwszy prezydent Turcji - Mustafa Kemal Atatürk - wykazywał cechy wyglądu typowe dla Europejczyków

Więcej informacji będzie dodawane na bieżąco