Geçmişin Hatırası Bilgiler

Kösem'in Kökenine Dair 2

İddiaların geneli ise Kösem'in Rum asıllı olduğuna dairdir. Ra-
porunu 1637'de okuyan diğer bir Venedikli balyos Alessandri, Kösem'in Rum asıllı olduğunu kaydeder. Venedikli elçilerin
hemen hemen hepsi aynı kanıdadır. Madame de Gomez de onun
Romania'Iı bir Yunan papazın kızı olduğunu yazar. Bahsi geçen
Romania, bugünkü Romanya değil, dönemde Yunan toprakları-
nı ve adalarını kapsayan bölgeye verilen addır. Halil İnalcık da Kösem'in Rum olduğunu söyler. Maria Pia Pedani de
Kösem'in Tinos'lu olduğunu yazar. Dönemde Tinos adasına gös-
terilen ilgi, adanın adının sıkça geçmesi bile belki yeterli bir ka-
nıttır. Mesela Venedikli balyos Bon'un Senato'ya sunduğu rapor-
da verdiği ilginç bir detay daha vardır. Kandiye ve Tinos adaların-
dan çok sayıda marangoz ve kalafatçı geldiğini, tersanede çalış-
tıklarını, karıları ve çocuklarıyla birlikte, vergi vermeden impara-
torluk tebaası gibi yaşadıklarını ve adalanna dönmeyi düşünme-
diklerini yazar. Tinos adasının bu şekilde kayırılması da ilginç-
tir. Onca Kiklat adasından Tinos'un öne çılanası Kösem'in bu me-
selede bir rolü olduğunu akla getirir. Kandiye Savaşı sırasında ise
Girit'e giderken yol üzerinde bulunan Tinos ve Çuha adalan Ve-
nediklilerce ayrı bir özenle, atadıkları mahir komutanlarla korun-
muştu.  Bu tabii ki Venedik'in Tinos'u Osmanlı'ya karşı bir ön
karakol olarak kullanmasından kaynaklanıyordu. Belgelerde sık-
ça adının geçmesi savaşta oynadığı rolle de ilgiliydi.
Kösem'in Rum asıllı olduğunu düşündüğümüzde ve saraya esir
olarak gönderildiğini göz önünde bulundurduğumuzda bir ada-
dan kaçırılmış olması çok daha muhtemeldir.