Vết thương phần mềm
I - Đại cương:
1 - Định nghĩa:
VTPM là một VT gây tổn thương tổ chức dưới da, tổ chức dưới da, cân, cơ và các mạch máu nhỏ nuôi cơ.
Cần phân biệt VTPM với:
- VT mạch máu ngoại vi
- VT thân kinh ngoại vi
- VT xương.
- VT khớp.
- VT thấu bụng, thấu ngực.
2 – Tầm quan trọng:
+ Có y nghĩa rất quan trọng:
- Chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tất cả các loại chấn thương, vết thương.
- VTPM có thể điều trị khỏi, và là nguồn bổ sung quân số chiến đấu.
- Nếu điều trị tốt tổn thương phần mềm thì là cơ sở để xử trí các VT khác.
4 – Phân loại:
4. 1 – Phân loại theo nguyên nhân:
+ VTPM do hỏa khí: rất quan trọng vì tổn thương phức tạp, ô nhiễm, là trọng tâm đối với BSQY
- Do mảnh phá chiếm tỷ lệ cao nhất.
- Do đạn thẳng.
- Do bom bi.
- Tổn thương do những vạt rắn trong vụ nổ.
+ VTPM không do hỏa khí:
- Do tai nạn giao thông.
- Do tai nạn sinh hoạt.
- Do vũ khí lạnh: Dao, mã tấu, kính, cốc vỡ...
- Do động vật cắn.
4.2 – Phân loại theo tổn thương:
+ Vết thương chột: là VT cớ lỗ vào, có ống vết thương nhưng không có lỗ ra ( Tác nhân sát thương có thể đang trong tổ chức).
+ VT xuyên: là VT có lỗ vào, có ống VT, có lỗ ra ( mãnh sát thương đã ra ngoài hoặc có thể còn sót lại trong tổ chức).
+ VT lấm tấm: do các mãnh típ mìn, lựu đạn.
+ VT xượt nông.
+ VT mài xát: tổn thương lớp tb thượng bì
+ VT rách da: chỉ tổn thương lớp da, không tổn thương lớp dưới da.
+ VT lóc da: lóc da hoặc kèm theo cân, cuốn mạch nuôi, chân nuôi.
4.3 – Theo vị trí tổn thương:
Có y nghĩa quan trọng trong chẩn đoán phân biệt:
+ VTPM chi thể phân biệt với tổn thương xương khớp.
+ VTPM ở thân mình phân biệt với VT thấu bụng, thấu ngực.
+ VT ở đầu mặt cổ phân biệt với tổn thương xương mặt, sọ và tổn thương não.
5 – Giải phẫu bệnh của VTPM do hoả khí:
+ ống VT lớn hơn đường kính tác nhân sát thương, vết thương xuyên lỗ vào nhỏ hơn lỗ ra. ẩng VT không phải là đường thẳng do tác nhân gây tổn thương khi gặp tổ choc thay đổi hướng, do co rút các cơ, gân, do các cơ đứt rách làm biến dạng ống VT, ống VT chứa nhiều tổ chức dập nát, hoại tử, máu cục, dị vật, vi khuẩn ô nhiễm.
