Suyu Bulandıran Kız

1 - Descoings'ler ile Rouget'ler

BİRİNCİ BÖLÜM

İKİ ERKEK KARDEŞ

I

Descoings'ler ile Rouget'ler

1792'de Issoudun kenti burjuva sınıfının Rouget adında çok kötü ün salmış bir doktoru vardı. Kimi yürekli kişilerin söylediklerine göre, adam karısını, kentin en güzel kadını olsa da, epey mutsuz kılıyordu. Belki kadın biraz budalaydı. Dostların bezdirici soruşturmalarına, ilgisizlerin dedikodularına, kıskananların çekiştirmelerine karşın, bu çiftin ev içi gizi pek çözülemedi. Doktor Rouget, kolayca belalı denilecek adamlardan biriydi. Bu yüzden ömrü boyunca hakkında kimse ağzını açmadı, kendisine güler yüz gösterildi. Kızken hayli sıska olan (bunun doktorun onunla evlenmesinin bir nedeni olduğu söyleniyordu) Descoings ailesinden bu kadının önce bir erkek, on yıl sonra da beklenmedik biçimde bir kız çocuğu oldu. Baba doktordu, ama onun bu kızın geleceğini hiç beklemediği söyleniyordu. Geç gelen kızın adı Agathe'dı. Bu küçük olaylar o denli basit, o denli sıradandır ki, bir tarihçinin bunları bir anlatının başına koymasını hiçbir şey haklı gösteremez; ama bilinmemiş olsalar da, Doktor Rouget karakterinde biri bir canavar, kötü bir baba olarak değerlendirilirdi; oysa o birçok insanın, "Bir erkek, karakter sahibi olmalıdır!" gibi korkunç bir belit olarak içinde taşıdığı kötü eğilime tam bir saflıkla boyun eğiyordu. Bu erkekçe söz birçok kadının yıkımına neden oldu.

Doktorun kayınpederi ve kayınvalidesi Descoings'ler, yün ticaretinde komisyonculuk yapıyor, mal sahipleri adına Le Berry'nin "Altın Post"[1] değerindeki altın yapağılarını satıyor ya da bu işle uğraşan tüccarlar adına bu yapağıları satın alarak aynı zamanda iki taraftan komisyon sağlıyorlardı. Bu iş sayesinde zengin, ama cimri de oldular: Birçok insanın yaşamında ahlak anlayışı böyledir.

Madam Rouget'nin küçük kardeşi, oğul Descoings, Issoudun'ü sevmedi; Paris'e zengin olmaya gitti ve orada Saint-Honoré Sokağı'nda bir bakkal dükkânı açtı, bu da mahvına neden oldu. Ama ne bekliyorsunuz? Bakkal sanatçıları işlerinden uzaklaştıran o tiksinme gücüne eşit bir güçle işine çekilir. Çeşitli yetenekleri oluşturan toplumsal güçler yeterince incelenmemiştir. Oğulların Mısırlılarda olduğu gibi ille de baba mesleğini seçmedikleri durumda, bir insanın fırıncı değil de kırtasiyeci olmasını neyin belirlediğini öğrenmek ilginç olurdu. Oğul Descoings'da aşk, yeteneğe yardım etmişti. Kendi kendine: "Ben de bakkal olacağım!" demiş, ama sonradan devralacağı dükkânda çılgınca âşık olduğu kadın patronunun, o çok güzel insanın karşısında, içinden başka şey geçirmişti. Sabırdan ve annesiyle babasının gönderdikleri az miktarda paradan başka yardım almadan, selefi Bixiou efendinin dul eşiyle evlendi.

1792'de Descoings'ler iyi iş yapan insanlar olarak kabul ediliyorlardı. Yaşlı Descoings'ler de o dönemde hâlâ hayattaydı. Yün işini bırakıp paralarını milli emlak satın almakta kullandılar: Bu da bir başka "Altın Post" idi!

Yakında karısının ölümüne ağlamak zorunda kalacağından emin olan damatları kızını Paris'e, hem bu başkenti görmesi için, hem de kurnazca bir düşünceyle kayınbiraderinin yanına gönderdi. Genç Descoings'lerin çocukları yoktu. Kocasından on iki yaş büyük olan Madam Descoings çok sağlıklı, ama bağbozumundan sonra yağlanan bir ardıçkuşu kadar şişmandı; kurnaz Rouget'nin de, Madam ve Mösyö Descoings'in, peri masallarının sonundaki o iyimser sözün tersine, her zaman mutlu olacaklarını, ama çocukları olmayacağını kestirecek kadar tıp bilgisi vardı. Bu çift Agathe'a büyük bir ilgi duyabilirdi. Oysa Doktor Rouget kızını mirasından yoksun bırakmak istiyor, onun çevresini değiştirerek amacına ulaşacağını umuyordu. O zaman Issoudun'ün en güzel kızı olan bu genç insan ne babasına, ne de anasına benziyordu. Dünyaya gelişi, Doktor Rouget ile yakın dostu, kısa bir süre önce Issoudun'den ayrılmış olan eski kaymakam[2] Mösyö Lousteau arasında bitmeyen bir dargınlık konusu olmuştu. Bir aile doğup büyüdüğü yeri bırakıp giderse, Issoudun gibi çekici bir yerin yerli halkının bu kadar aşırı bir davranışın nedenlerini araştırmaya hakkı vardır.