Eliksir literacki V. 8. Bohater vs świat - turgieniewowskie dziewczę cz.2

9 1 0
                                    

Zgodnie z zapowiedzią – kontynuuję temat turgieniewowskiego dziewczęcia. Posługuję się tym przykładem, bo jestem leniem. Co to znaczy? To znaczy, że po prostu mam od dłuższego czasu znalezione materiały, więc oszczędza mi to czasu i pracy.

Do rzeczy.

Podejrzewam, że mamy tutaj ludzi czytających – w końcu to Wattpad. Z tego też powodu przypuszczam, że kojarzycie te wszystkie polecajki na okładkach książek od innych autorów. No to teraz wyobraźcie sobie, że mamy, na przykład, dostęp do wypowiedzi Tołstoja o tym, że turgieniewowskie dziewczęta to wielkie dzieło (tak pisarz pisał w liście do Czechowa) [1]. Ten typ bohaterki miał nawet wpływ na twórczość Czechowa, który odnosił się do nich w niektórych swoich utworach.

To chyba jednak nikogo nie dziwi. W końcu, kto zabroni pisarzom czytać książki inne niż własne. Myślę, że to nawet może być wskazane.

Jednak czy wpływ bohaterki na świat może opierać się tylko poprzez wyparcie pozytywnego lub negatywnego wrażenia na jakimś czytelniku? A może jest w stanie nakłonić ludzi do działania lub stać się inspiracją?

Odpowiedź brzmi: tak!

Chyba nikt nie spodziewał się innej, prawda?

Myślę, że tę część należałoby zacząć od tego, że utwory Turgieniewa bada się również pod kątek emancypacji kobiet. Był on bohaterem, który przedstawiał kobiety jako silne i inteligentne. Ich wyzwolenie przedstawiał w większym lub mniejszym stopniu (oczywiście nie jest to regułą).

Wśród turgieniewowskich dziewcząt nie ma kobiet tak radykalnie wyemancypowanych jak niektóre z innych bohaterek pisarza, ale w ich działaniach można odnaleźć pragnienie niezależności i walki z tradycyjną rolą kobiet w społeczeństwie. W imię swoich ideałów są gotowe oprzeć się decyzjom rodziców i stracić wygodne życie [2] lub mieszkać z mężczyznami bez małżeństwa [3].

Co ciekawe, bohaterki Turgieniewa wywarły wpływ na Rosjanki, skłaniając je do aktywności społecznej. Jako przykład w tym kontekście można podać główną bohaterkę powieści W przededniu – Helenę Stachową. To turgieniewowskie dziewczę wraz z ukochanym opuszcza Rosję, by dostać się do Bułgarii i tam walczyć o jej wyzwolenie. Mężczyzna jednak ginie po drodze, a z ostatniego listu bohaterki do rodziny dowiadujemy się, że chce udać się na front wojny krymskiej, aby tam zostać siostrą miłosierdzia [4].

O sile wpływu Stachowej na prawdziwe kobiety świadczą słowa Tołstoja, który przekonywał, że w Rosji nie było wcześniej turgieniewowskiego dziewczęcia, ale po pojawieniu się prac Turgieniewa pojawiły się kobiety, które powielały zachowanie jego bohaterek. Jedną z nich była baronowa Julia Piotrowna Wrewskaja, która zainspirowana zachowaniem Heleny wyjechała na wojnę rosyjsko-turecką [4].

W czasach współczesnych turgieniewowskie dziewczęta stały się również inspiracją dla artystów z branży mody i fotografii. Wśród projektów marki modowej „Villa Turgieniew Atelier Moskwa" można znaleźć ubrania zaprojektowane w stylu turgieniewowskich dziewcząt [5]. W 2013 roku fotograf Philippe Erbe wykonał zdjęcia inspirowane rozmowami o „dziewczętach" ze swoją dziewczyną z Rosji [6].

To tyle i na tym też zakończę ten typ bohaterki. Jeżeli czas pozwoli to pojawią się również inne typy bohaterów – Mary Sue czy Famme Fatal. Tymczasem mam nadzieję, że kogoś zainteresowało to, co tu wypisałam i może przekona go do dalszego badania fenomenu.

Bibliografia:

[1] Тихиморов, В. Тургеневские девушки в оценке А. П. Чехова. Web. 13.10.2019. http://www.stattionline.org.ua/index.php/filologiya/79/13369-turgenevskie-zhenshhiny-v-ocenke-a-p-chexova.html

[2] Гимранова, Юля. Трансформация образа «тургеневской девушки» в современной русской прозе. Web. 07.05.2020. https://cyberleninka.ru/article/n/transformatsiya-obraza-turgenevskoy-devushki-v-sovremennoy-russkoy-proze

[3] Маркович, Владимир. Человек в романах И. С. Тургенева. Лениниград, Издательство Ленинградского университета, 1975.

[4] Fitzlyon, April. I.S. Turgenev and the 'woman' question. Web. 13.10.2019. https://www.jstor.org/stable/40921219?seq=1#page_scan_tab_contents

[5] Васильева, Елена, Козлова, Анна. „«Тургеневские девушки»: социально-педагогические манипуляции loci communibus произведений И.C. Тургенева в советской и постсоветской культуре". ШАГИ/STEPS, т.2, № 4, 2016, с. 173-203. Web. 13.10.2019. http://shagi.ranepa.ru/files/shagi16_3/shagi16_3_09.pdf.

[6] Donina, Daria. Chicas Turgueniev: romanticas y sutiles heroínas de duro mundo actual. Web. 07.05.2020. https://es.rbth.com/multimedia/pictures/2017/04/13/chicas-turgueniev-romanticas-y-sutiles-heroinas-de-duro-mundo-actual_741357?fbclid=IwAR0KiBlEHd2S2JEUGKFDTkDFkCYYIPANauPatbwpKU8PmDY2y5xsmoVDj2E


Autor: CattCheshire

Eliksir PisarskiWhere stories live. Discover now