[Cảm hứng lịch sử] Mộc tê hoa thượng, nguyệt lai sơ

Chương 1-1: Quyết minh, túc hưng trần thiết...

Biển Bắc có con cá gọi là cá côn, mình dài không biết mấy ngàn dặm. Nó biến thành con chim gọi là chim bằng, lưng rộng không biết mấy ngàn dặm, khi tung cánh bay thì cánh nó như đám mây trên trời. Biển Bắc động thì nó rời về biển Nam, biển Nam là Ao trời. 

– Trích Tiêu dao du, Nam Hoa Kinh

Trong chín chục cái thiều quang của năm Kiến Hưng thứ mười bảy, chỉ có một ngày đẹp nhất. Vào ngày hôm ấy, từ sáng tinh mơ, chàng thiếu niên đã cố dậy thật sớm và nhìn ra khoảng sân rộng bên ngoài khung cửa gỗ. Mưa phùn vẫn lất phất như rải bụi, đất trời vẫn xam xám âm u như lệ thường. Có chăng, điểm khác hơn là chàng thiếu niên ngửi được hương hoa xoan thoang thoảng trong khí lạnh tê nơi chóp mũi. Mùi hương nhàn nhạt thường ngày vẫn mất dạng giữa những hương sáp thoa trên mình chàng, hương trầm quý giá xông phòng, cả thứ hương mộc mạc của chén trà ướp hoa theo mùa nữa. Hoặc giả là hơi người đuổi hơi hoa. Lại cũng có khi là vì chính chàng hờ hững với nó. Chàng có nhiều duyên cớ để lỡ mất mùi hương ấy, để giờ đây nó trở thành thứ khiến cõi lòng chàng khẽ rung lên. Hương hoa xoan tựa hồ gợi cho chàng nhớ đến một buổi sáng tinh mơ ở một thuở thời xa xôi nào đấy, chàng đứng giữa mảnh vườn nhỏ, hít hà mùi hương hắc nồng tỏa xuống từ những tán cây lòa xòa cao phía trên đầu, nhẩn nha hái rau khúc và thèm thuồng vị xôi nếp quyện với đỗ xanh ngầy ngậy. Rồi sẽ có một cơn gió xuân thổi qua, lay nhẹ những chùm hoa trắng nở rộ, làm cánh hoa mỏng manh thả mình rơi xuống. Chàng sẽ nhìn cơn mưa hoa với niềm vui thích và ngậm ngùi tiếc cho xác hoa nằm dưới gốc cây, chỉ để quên bẵng tất thảy trong chớp mắt. Nhưng giờ chàng lại nhớ về nó. Nhớ đến bần thần cả người. Vậy là chàng cứ ngồi như vậy, mắt dõi theo những bụi mưa bay, mũi ngửi hương hoa lạnh buốt, cho đến tận lúc bên tai nghe thấy tiếng bước chân bước khẽ. Nương theo thứ âm thanh ấy, mắt chàng nhìn phía bóng người đang đứng khép nép lệch hẳn sang bên tả khung cửa. Giọng nói trầm trầm của anh hầu mà chàng hay gọi là Thận cất lên vẻ dè dặt. Anh ta đã đứng đợi đến nửa canh giờ ngoài sân, từ lúc thoáng nghe tiếng mở cửa, nhưng đợi mãi không thấy truyền nên chùng chình một hồi mới đến thưa hỏi. Thận lớn hơn chàng thiếu niên bốn tuổi, nên giọng anh ta trầm lắm, đã chớm mang cái nặng nề, nghiêm cẩn của đàn ông chứ chẳng còn trong nhẹ chưa dứt tuổi trẻ con như chàng. Thiếu niên vẫn thường ví von giọng của Thận giống tiếng vịt kêu, mà nghe tiếng vịt kêu thì ắt là cảnh vật cũng chẳng còn thanh nhã nữa. Chàng tựa như người đang mơ giấc mộng đẹp lại bị kẻ khác dựng dậy. Thiếu niên thở dài, qua màn mưa bụi bay lất phất hoa xoan hay mảnh vườn đã tan theo làn sương mù buổi sớm, chỉ còn thấy thấp thoáng những thân rồng cuộn mình trong chiếc lá đề trên mái ngói âm dương trập trùng, sừng sững giữa nền trời đang hửng sáng từ góc bên hữu cấm thành. Ước chừng đã là giữa giờ Mão. Chàng thiếu niên bước kéo ống tay áo cao một chút, rồi nhúng chiếc khăn sạch vào thau đồng đựng nước mà người hầu nom lạ mặt đang quỳ dâng. Nước hơi ấm hơn ngày thường, chàng nói trong lúc khẽ miết khăn lên lau mặt mũi. Người hầu cúi đầu, cụp mắt, run giọng thưa hôm nay trời trở lạnh, chúng sợ chủ phải cảm. Chàng ừ hử thả khăn vào chậu, nhúng cả mười đầu ngón tay xuống làn nước, khuấy nhẹ một vòng. Thận đứng bên cạnh rải bột trầm vào lư xông, vội xoay người đỡ lời, nói rằng đứa hầu ấy vừa được đưa đến vào ngày hôm qua, cùng với năm đứa nữa. Chắc là để quan lễ sáng nay bớt cập rập, Thận đoán thế. Thiếu niên phẩy tay cho đứa hầu lui, đoạn chàng làm nốt những việc chải chuốt, áo sống sau tấm bình phong. Khi chàng đã quần là áo lượt trở ra, Thận đang đứng ở gian sảnh làm việc bày biện. Anh ta chỉ trỏ ra hiệu cho đám hầu sắp xếp mấy khay gỗ theo đúng hướng đông bắc. Thiếu niên liếc mắt nhìn những món đồ đặt trên từng cái khay, lược gỗ đào, áo gấm, mũ và hộp. Phía bên hữu đã bày xong một mâm rượu. Còn chiếu hoa, chậu đồng, khăn lau tay thảy vẫn chưa được bày biện cho tròn đủ một lễ gia quan. Trong dân gian, quan lễ của con trai vốn chỉ là gia lễ nhỏ, song ở cấm thành này, lễ ấy lại hóa to. Thế nên, người hầu, Thận và cả chính chàng cũng phải cẩn trọng từ tí một.