LA FABULOSA HISTORIA DE MESSER TONI PADÈLE

3. Un encontro extraño

O hospicio se alzaba ao longo do camiño, máis alto que o torrente que continuaba correndo, como se non puidera esperar para unirse ao río terminaba o val. Toni chegou alí cando o crepúsculo estaba a piques de dar o paso ás sombras da noite e ao atravesar o umbral sentíuse renovado, porque non tiña ganas de pasar a noite ao frío baixo unha árbore e expoñerse a malas sorpresas na noite. Non contou Gigio, cando aínda non estaba louco, que no alto da noite as strighe, misteriosas criaturas corrían polo bosque e xogaban malas pasadas aos desditados que atopaban? E Mazaról non andaba tamén de noite, vestido de vermello e combinando todas as cores e combinando todas as cores, muxindo as vacas a escondidas e logo tirando o balde de leite polo chan por despeito? E logo estaba o home salvaxe, feo para asustar, cuberto como estaba de plantas perennes... Contos para asustar aos meniños, por suposto, e envialos á cama cedo, mais nunca se sabe: o bosque na noite é diferente do noite durante o día, cando a luz se filtra entre os abetos e alerces e non hai perigo en confundir un raposo ou un corzo cunha estrixe ou coa alma dun cazador condenado a ser perseguido por cans feroces, porque os domingos saían a cazar ao bosque en lugar de ir á igrexa. Toni bebeu na fonte do hospicio e alí se refrescou a cara, logo instalouse no gran dormitorio, que en realidade non tiña moitos convidados. Nun recuncho, dous comerciantes, pai e fillo, roncaban xa despois de sacar unha petaca de grappa. Sentado nun pouco de palla, Toni sacou da súa alforxa as últimas lonchas de polenta e un trozo de queixo e botou un ollo máis de preto. Máis adiante se vía a silueta dun home de mediana idade cun extraño artiluxio na nariz (semellaban dúas pezas de vidro unidas por unha variña de metal), que ollaba un libro á tenue luz dunha lámpada. Intrigado, Toni ergueuse mentres masticaba o último anaco de polenta, achegouse ao misterioso viaxeiro, que levantou a cabeza, lle sorriu, quitouse o artiluxio da nariz e lle fixo un xesto coa cabeza e a man.

"Senta, xoven. Teño moitas ganas de ter unhas palabras con alguén e semellas ser un rapaz brillante e atento".

Non tiña por que estar por aquí, xa que falaba co mesmo acento que uns dos mineiros que coñecera unhas horas antes. Beard Bépi lle contara un día que uns mineiros, os máis experimentados, viñan de Alemaña, máis alén das montañas, e que tardarían varios días de marcha para chegar aos seus países de orixe. E enseguida comprendeuse, polo seu relato, como o misterioso camiñante tiña que ver cos mineiros e minas:

"O meu nome é Gualterus Bruckerus e veño de Augsburgo, a antiga Augusta Vindelicorum dos romanos. Son magister en filosofía e medicina e estou particularmente interesado na filosofía da natureza: os animais (tamén o home é un animal, mais dotado de razón) e logo as plantas e sobre todo os minerais. Porque é certo, como di Aristóteles, o Philosophus por excelencia, que xa os seres vivos son máis perfectos que os entes inanimados e polo tanto os minerais, pero son estes os que constitúen os principios do mundo en que vivimos, estes principios ou materias primas non son catro (terra, auga, aire e lume) como pretendía o mesmo Aristóteles e antes ca el Empédocles de Agriento, senón tres: azufre, mercurio e sal. Así o ensinou o excelente médico e filósofo Teofrasto Bombasto Paracelso, de quen teño a honra de ser seguidor".

Dixo con certa deferencia ese largo nome, que a Toni lle soaba un pouco extraño, por non dicir ridículo, tras o cal gardou nun bolsa o artiluxio que se sacara da nariz e, como inspirado, empezou a ilustrar a teoría do gran Paracelso:

"Se estas tres substancias, azufre, sal e mercurio se unen, forman o que se chama corpo; e a eles nada máis se lles engade senón a vida e o que lle pertence. Se tomas un corpo na túa man, sostés as tres substancias invisiblemente e baixo unha soa especie e forma. Temos que falar deles, xa que coexisten nunha soa forma e son a causa de tódolos estados de saúde".

Toni mirou ao seu redor, veu un pau apoiado contra a parede, ergueuse, o tomou na man e con aire inquisitivo llo amosou a Gualterus, quen rapidamente engadiu:

"Como podes ver, se tomas un anaco de madeira, tes un só corpo debaixo dos teus ollos, un pau para o punto; mais saber isto (e isto é o que ven e saben os idiotas e os inducidos) de nada nos serve. Debes investigar e penetrar máis profundo ata que recoñeces que tes na túa man azufre, mercurio e sal. E cando logres distinguir asa tres substancias separadamente por as súas calidades visíbeis e tanxíbeis, entón finalmente estarás en posesión desa vista que o bo doutor debe posuír. Os teus ollos deben ser tan perceptivos para distinguir as tres substancias como os do leñador para examinar un anaco de madeira".

Gualterus interrumpíu o seu descurso e mirou ao seu redor furtivamente, como se tivera medo a ser escoitado por algún oído indiscreto, mais os dous mercaderes, pai e fillo, continuaron roncando ruidosamente. Porén, baixou o ton de voz e seguiu o seu descurso:

"Este exemplo te fai comprender que debes recoñecer esas tres substancias tamén no home, como as recoñeciches na madeira, é dicir, debes recoñecer que o home tamén está constituído da mesma maneira. O seu corpo, de feito, se compón de azufre, mercurio e sal. Nestas tres substancias consiste a saúde, a súa enfermidade e todo o que lle pertence. E como estes son tres, eles só son a causa de todas as enfermidades, non os catro humores de Hipócrates (sangue, bilis amarela, bilis negra e flema) de que tanto se falou, ou outras cousas parecidas. Mais cando se separan un de outros, dividíndose e separándose, o un se pudre, e outro se queima e o terceiro se disolve: este é o principio de toda enfermidade. Mentres que o corpo permaneza unido non hai enfermidade; mais se acontece o contrario, o corpo se enferma, e entón esa desharmonía que o médico debe recoñecer e logo tratar". Toni bosteza repetidamente. O descurso do camiñante mestizo o cautivou, aínda que a dicir verdade entendía pouco, mais tiña sono e non vía a hora de deitarse na súa cama. O seguidor do grande percatouse sito e suspendeu a lección. Recolleu as súas cousas, colgou a lámpada dun longo cravo que sobresaía do marco da porta e se agachou sobre un colchón de palla, tirándose a manta ata a nariz porque a noite se vía bastante fría. Toni acostouse xunto a eles e en pouco tempo caeu nun sono profundo, durante o cal tivo un soño extraño: lle parecía que, blandindo os seus picos, os mineiros gritaban tras de magister Gualterus, quen, porén, corría rápido, ata que nun intre dado tomou a aparencia de Mazaról e entrou no establo do barbudo Piero comezando a rociar azufre, mercurio e sal sobre o cubo de leite recén muxida, mentres que a vaca muxía e pateaba, o porco gruñía e as galiñas loitaban contra o diaño.