Từ năm 206 đến năm 202 trước CN, quân Sở của Hạng Vũ và quân Hán của Lưu Bang tiến hành chiến tranh Hán – Sở kéo dài 4 năm. Cuối cùng, Hạng Vũ bướng bỉnh, kiêu ngạo lại có "phụ nhân chi nhân" từ thịnh hóa suy, còn Lưu Bang biết tiếp nhận ý kiến người khác, lại biết dùng người tài dần dần nắm được ưu thế.
Trong cuộc du thuyết ở Lục Cổ, Hạng Vũ đống ý cùng Lưu Bang cắt đất Hồng Câu, chia đôi thiên hạ rồi thả cả nhà Lưu Bang đang bị giam giữ.
Lưu Bang vốn cũng muốn trở về tây với Hán Trung, nhưng Trương Lương, Trần Bình khuyên:
– Ngài đã có được một nửa thiên hạ, mà các chư hầu đều quy phục nước Hán, tình hình rất thuận lợi. Bây giờ, quân Sở rất mệt nhọc, lương thảo đã hết, chính là thời cơ tốt trời cho để diệt Sở, đại vương sao có thể thả hổ về rừng được!
Lưu Bang đã nghe ý kiến của họ.
Năm Hán thứ 5 (202 trước CN), Lưu Bang đuổi theo Hạng Vũ, lại cùng Hàn Tín, Bành Việt hẹn ngày cùng đánh quân Sở. Nhưng quân Hán đến mà Hàn Tín, Bành Việt lại không thấy đâu, khiến cho Lưu Bang đại bại ở Cổ Lăng, đành phải lui quân về cố thủ.
Lưu Bang hỏi đại thần Trương Lương:
– Các chư hầu không tuân thủ minh ước, không đến hợp quân cùng ta. Tại sao vậy?
Trương Lương nói:
– Lý do rất đơn giản. Tình hình phát triển đến hôm nay, diệt Sở là việc chỉ còn đợi ngày, mà Hàn Tín, Bành Việt lại chưa được phân phong, cho nên không khó giải thích vì sao lại bội ước. Ngài nếu hứa với họ cùng chia thiên hạ thì họ lập tức sẽ xuất quân.
Lưu Bang hiểu ra, vốn Hàn Tín, Bành Việt chưa được phân phong, chưa hăng hái hành động. Ông liền cử sứ giả thông báo cho hai người:
"Nếu hai vị đồng ý cùng ta hợp lực diệt quân Sở, sau khi diệt Sở, vùng đất từ huyện Trần về phía đông đến bờ biển đều cho Tề vương (Hàn Tín lúc đó được Lưu Bang phong là Tề vương), đất đai từ Tuy Dương về phía bắc đến Cốc Thành đều phân cho Bành tướng quốc". Hàn Tín và Bành Việt nhận được tin rất vui vẻ, lập tức báo về:
– Bây giờ chúng tôi sẽ tiến quân đánh Sở.
Một thời gian sau, binh mã của hai người theo mấy đường cùng tiến vào đánh Hạng vương. Hai bên hợp quân, tướng quân của Hạng vương đều bị vây ở Cao Hạ (2).
Lúc đó, binh lực của Hạng Vũ đã bị tổn thất nặng nề, lương thảo cũng đã cạn, toàn quân rơi vào trạng thái sợ chiến đấu, tất cả đều lo lắng, buồn rầu, bi quan tuyệt vọng. Trong khi lực lượng của Hán vương quân nhiều lương đủ đã vây chặt quân tướng của Hạng Vũ.
Một đêm, quân Hán mang những lính Sở bị bắt làm tù binh lại, đưa tới bên ngoài doanh trại quân Sở. Rồi quân Sở trong trại bỗng nhiên nghe vang lên những khúc ca nơi quê hương. Tiếng hát gợi tình cảm khiến cho trại quân Sở bao trùm không khí thê lương. Quên Sở vừa nhớ gia đình, cha mẹ vợ con, vừa nhớ lại uy phong của quân đội Tây Sở Bá vương một thời khi nay rơi vào thảm cảnh khiến mọi người đều thương cảm. Hạng Vũ nghe thấy xung quanh những bài hát Sở, vô cùng tức giận, than thở:
