KISSADAN HİSSE 2

Misvak Kullanımı

Abdestten önce ağız temizliği için misvâk kullanmak sün­nettir. Müslüman her abdest alışında misvâk kullanmalıdır. Abdestli olmayıp ağzında bir değişiklik olduğunda, meselâ uyumuşsa yahut koku­lu bir şey yemişse misvâk kullanmak sünnet olur. Hastalıkların mühim bir kısmına misvak şifâdır.

MİSVAK NEDİR?

Sözlükte "bir şeyi ovmak" anlamındaki sevk (sivâk) kökünden türeyen misvâk (sivâk), dişlerin temizlenmesinde kullanılmak üzere genellikle erâk (salvadora persica) ağacından yapılan, bir ucu fırça şeklindeki çubuk parçasının adıdır. Sudan'da bulunan, milâttan önceki devirlere ait bir diş üzerinde yapılan incelemeler misvak ağacının çok eski dönemlerden beri kullanıldığını ortaya koymaktadır.

Misvâk, erâk denilen ağacın dalıdır. Bunun gibi lifli olan di­ğer ağaçların dallarından da yapılabilir.

Misvâk, parmak kalınlığında ve kullananın karışı boyunda olmalıdır. Sağ ele alınır, serçe parmağının üstünden geçirilir, baş parmakla altından tutulur, diğer parmaklar da ortada bulunduru­lur. Misvâkı bütün parmaklarla tutmaktan kaçınmalıdır. Islatıla­cak ağzın sağ tarafından başlanır, dişlere enine sürülür. Önce sağ üstü, sonra altı, sonra sol üstü, sonra altı, sonra da dişlerin ıç kısmı aynı sırayla misvâklanır. Daha sonra diline ve damağı­na getirilir.

Misvâk kullanırken; "Allah Teâlâ'nın isminin söylendiği yeri temizlemeye" diye niyet etmelidir, (imâm Gazali, Kimyây ı Saâdet. s 116)

Abdestten önce, ağız temizliği için misvâk kullanmak sün­nettir. İmâm-ı Evzâî; "Misvâk kullanmak abdestin yarısıdır." demiştir. Hanefî mezhebine göre, her çeşit misvâk, her zaman kul­lanılabilirken, Şâfiî'ye göre oruçlunun zevâlden sonra misvâk kullanması mekruhtur.

Her abdest alışında misvâk kullanmalıdır. Abdestli olmayıp ağzında bir değişiklik olduğunda, meselâ uyumuşsa yahut koku­lu bir şey yemişse misvâk kullanmak sünnet olur. Bilhassa ab­dest alırken, uykudan kalktığı, Kur'ân-ı Kerîm okuyacağı, tefsîr, hadîs ve diğer din ilimlerini öğreteceği zaman, misvâk kullanmak çok Önemli ve pek faziletlidir, (imâm Bırgivî, Birgivi Vasiyetnamesi, s. 272)

MİSVAK HERZAMAN KULLANILABİLİR

Her abdest alışında misvâk kullanmakla yetinmeyen ve bu vakitlerin dışında da sık sık misvâk kullanan Peygamber (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) Efendimiz;

"Ben dişlerimi o kadar misvaklarım ki (bâzen) ön dişlerim sö­külecek diye korkarım." (ibni Mâce, Tahâret, 7) buyururdu. Namaz için evden her çıkışında misvâk kullandığı gibi, eve her girişinde de dişlerini misvâklardı. (Müslim, Taharet, 45)

Huzeyfe -radıyellâhü anh-'dan rivâyete göre; "Rasûlullâh -sallâllâhü aleyhi ve sellem-, gece kalktığı za­man misvakla dişlerini ovardı." (Müslim, Tahâret, 46)

Misvâk, yalnız namazlara mahsus değildir. Her ihtiyaç duyul­duğunda kullanılabilir. Çünkü temizliğe yardımcıdır ve kıl fırça­larla yapılan diş temizlemesinden her yönüyle üstündür. Misvâkın kullanılması oruca da mâni değildir, (ö. Nasuhi Bilmen, Büyük İs­lâm İlmihâli, s. 77)

Diş fırçası olarak kullanılan misvâkın, diş macununda mev­cut mikropları öldürme hassasına mâlik olduğu, bunu kullanan­ların ayrıca diş macununa muhtaç olmayacağı tahlil sonucu sâbit olmuştur.

Bu konuda Merhum Bakteriolog Dr. Osman Oğuz'un fennî raporu vardır. Merhum, boğaz nezlesine reçete düzenlemek su­retiyle misvâk gargarası tavsiye ederdi. (R. Mahmûd Sami, Musaha­be c. 5, s. 54)