Zonder Taal Is Alles Zin-Loos

Een prullenbak vol plezier

Schrijven is leuk. Het gaat bij niet om het uiteindelijke resultaat (een roman, een kort verhaal, een boze brief of een column in het wijkkrantje), maar om het proces van het schrijven, het wegdromen in fantastische werelden waarbij de vingers de gedachten maar moeilijk kunnen bijhouden, het zoeken naar mooie woorden, ritmische zinnen, lyrische paragrafen, het opzetten van een plot of een onderbouwing van een hypothese, het vinden van de juiste toon en stijl en woordkeuze, afhankelijk van je publiek en (gelukkig maar) van je eigen voorkeur.

Het schrijven begon bij mij als straf. Oké, niet iedereen hoefde zoveel strafregels te schrijven op school, dat had ik helemaal aan mijzelf te danken. Daarna werd het schrijven een opdracht: het opstel. Dat heb ik nooit begrepen. Je kreeg instructies (het kiezen uit 10 onderwerpen bijvoorbeeld) en zonder verder ook maar één letter uitleg over techniek, stijl, opbouw of wat dan ook werd je voor de leeuwen gegooid: schrijf twee kantjes vol over «mijn leukste vakantie». Ik vraag me af of ze het op de vakschool voor journalistiek ook zo doen: «schrijf een artikel van maximaal 400 woorden over de uitslaande brand in de papierfabriek, de lezers bepalen wel of ze het goed vinden of slecht zoals je schrijft, daar hoef je je geen zorgen over te maken». Meer info dan tien titels kreeg je niet. Als je het terug kreeg, waren taalfouten onderstreept en stond het cijfer (4) in rood omcirkeld in de rechter bovenhoek. Geen uitleg wat fout was of hoe het beter moest, want de leraar had daar allemaal geen tijd voor, die was veel te druk met les geven...

"Maar ik KAN helemaal niet schrijven...", hoor ik dan (of dezelfde zin in de tweede persoon enkelvoud). Niemand kan schrijven en iedereen kan schrijven, oftewel: schrijven is een subjectief gebeuren. Er is geen meetlat tussen goed of slecht schrijven. Het is gewoon afhankelijk van degene die het leest, en als je het zelf goed vindt ben je al de eerste die er positief over is wat je hebt geschreven. Dat maakt het natuurlijk wel even slikken als je in de krant een vernietigende kritiek leest, maar dan is de stand nog altijd maar 1 – 1 en je hebt er in ieder geval wel minimaal één zo gek gekregen dat hij die afgekeurde proza van kop tot staart aandachtig heeft bestudeerd.

Het leuke van schrijven is dat je gewoon vanuit het niets kan beginnen. Je begint met een idee, dat idee brengt weer een paar opties met zich mee waaruit weer volgende ideeën komen en zo wordt het verhaal als een parelsnoer langzaam maar zeker iets dat er daarvoor nog niet was. Creatief zijn heet dat.

Als ik na een dag hard werken in mijn prullenbak kijk en in mijn «uit-bakje», dan merk ik meer dan eens dat mijn prullenbak wel 10 keer zo vol zit als mijn «uit-bakje». Dan zou ik kunnen denken: «wat ben ik weer slecht bezig geweest», maar het gevoel dat overheerst is het plezier dat ik heb gehad om elk van die verfrommelde velletjes papier te vullen met plezier (plezier dat niet leuk genoeg was om met anderen te delen, maar toch spatte de vrolijkheid er af). Een prullenbak vol plezier. Alleen voor mij. Heerlijk toch?

Schrijven is leuk. Ik raad iedereen aan om het ook eens te doen.