Według najnowszych badań w Powstaniu Warszawskim brało udział ok. 4800–5000 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych obu odłamów (NSZ-AK i NSZ-ZJ). Pomimo iż Komenda Główna NSZ i struktury polityczne podziemia narodowego były krytyczne wobec koncepcji powstania zbrojnego w Warszawie, żołnierze NSZ-AK i NSZ-ZJ w pierwszych dniach sierpnia 1944 r. przystąpili do Powstania podporządkowując się dowódcy Okręgu Warszawa-Miasto NSZ-AK płk Spirydionowi Koiszewskiemu ps. „Topór".
Oddziały NSZ walczyły w wielu częściach Warszawy. Z dużych i najbardziej znanych można wymienić: Brygadę Dyspozycyjno-Zmotoryzowaną „Koło" (walczącą od 1 sierpnia do nocy 31 sierpnia 1944 r. na Starym Mieście, później do końca września – na Śródmieściu), kompanię NSZ „Warszawianka" zgrupowania AK „Chrobry II" (od 8 sierpnia do początku października 1944 r. walczącą na Śródmieściu – rejon ulic Żelaznej i Chmielnej oraz Dom Kolejowy, w szeregach kompanii walczył ochotnik do Auschwitz, rotmistrz Witold Pilecki), pułki NSZ im. gen. Władysława Sikorskiego i gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w ramach zgrupowania AK „Harnaś" (walczyły na Śródmieściu: pułk im. Sikorskiego brał udział w szturmie na Pocztę Główną 1 sierpnia 1944 r. oraz w walkach o Komendę Policji, kościół św. Krzyża i ulicę Czackiego; pułk im. Dąbrowskiego walczył w rejonie Filharmonii Narodowej, 28 sierpnia 1944 r. został on zdziesiątkowany wskutek trafienia niemieckiego pocisku artyleryjskiego) oraz batalion NSZ im. brygadiera Czesława Mączyńskiego (od 1 sierpnia do ok. 25 sierpnia 1944 r. walczył w Lasach Chojnowskich). Oprócz nich w Powstaniu walczyło wiele pojedynczych plutonów i drużyn NSZ.
NSZ wydawało własną prasę: gazety „Szaniec" i „Wielka Polska" (kolejno związane z NSZ-ZJ i NSZ-AK), „Głos Starego Miasta" (później „Żołnierz Starego Miasta", wydawany przez Brygadę „Koło") oraz dziennik „Naród Walczy". Działalność prasowa narodowców miała na celu informowanie społeczeństwa o przebiegu walk w Warszawie, sytuacji na frontach II wojny światowej, ostrzeganie przed działalnością komunistów oraz podtrzymywanie morale wśród powstańców.
Szacuje się, że w Powstaniu Warszawskim zginęło, zostało rannych i zaginionych 1079 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
YOU ARE READING
Ave Varsovia - morituri te salutant!
Historical FictionWarszawo! Pozdrawiają Cię ci, którzy idą na śmierć! Powyższe słowa będące parafrazą słów gladiatorów idących do walki na rzymskich arenach, mogą być bojowym nawiązaniem do Powstania Warszawskiego. 1 sierpnia 1944 roku, o godzinie 17:00, do walki o w...
