Ave Varsovia - morituri te salutant!

Czekamy Ciebie, czerwona zarazo... (aneks informacyjny)

Tytuł wiersza jest nawiązaniem do utworu „Czerwona zaraza" autorstwa żołnierza batalionu „Parasol", ppor. Józefa Szczepańskiego ps. „Ziutek". Tak jak kompozycja autora „Pałacyku Michla", tak i mój wiersz opowiada o nieudzieleniu pomocy Powstaniu Warszawskiemu przez Armię Czerwoną.

Warto po krótce przedstawić stosunek ZSRR do Powstania. Początkowo był on ambiwalentny: Józef Stalin miał wątpliwości co do szans samodzielnego wyzwolenia Warszawy przez Armię Krajową i oskarżał jej żołnierzy o nieprowadzenie walki z Niemcami jednocześnie deklarując wsparcie w postaci zrzutów broni i amunicji oraz udzielenie wsparcia lotniczego. Później, od 6 sierpnia do początku września 1944 r. ZSRR przyjęło jednoznacznie wrogą postawę: wycofano pododdziały 2. Armii Pancernej, 61. i 70. Armii oraz 1. Armii Wojska Polskiego, a 14 sierpnia 1944 r. – w odpowiedzi na wezwanie Komendanta Głównego AK oddziałów Armii Krajowej do przybycia na odsiecz walczącej Warszawie – oddziałom NKWD nakazano niedopuszczenie jednostek AK za Wisłę, wstrzymanie przewozu przez nie broni i rozbrajanie polskich żołnierzy. Równolegle w następnych dniach sierpnia Moskwa nie wyraziła zgody na lądowanie alianckich lotników z dostawami broni dla Warszawy na sowieckich lotniskach oraz oficjalnie potępiła Powstanie Warszawskie.

Na początku września 1944 r. stanowisko Sowietów uległo pewnemu złagodzeniu: 47. Armia i 1. Armia Wojska Polskiego w dniach 10-14 września 1944 r. wyzwoliły prawobrzeżną część Warszawy, 10 września 1944 r. Moskwa wyraziła zgodę na lądowanie alianckich samolotów, a od 14 września 1944 r. sama rozpoczęła zrzuty broni i amunicji dla powstańców. Mimo apeli aliantów i rządu londyńskiego Sowieci nie zaangażowali się w pomoc Powstaniu na szerszą skalę. Próbą pomocy, skazaną z góry na niepowodzenie, był desant pododdziałów 1. Armii WP na Powiśle, Czerniaków i Żoliborz we wrześniu 1944 r.