5 shtigje të humbura

|prolog|

-Leira, kam nevojë për ndihmën tënde, babi iku dhe duhet ta ngasësh ti makinën për në funeral. Leira?

Hapi derën e dhomës së saj. Ajo nuk ndodhej aty. Përtokë pa abazhurin e komodinës që ndodhej në krah të krevatit të thyer dhe shishet e parfumeve dhe sende të tjera të shpërndara gjithandej. Fustani i zi që supozohet ta kishte veshur, ndodhej ende mbi krevatin e saj, i paprekur.

-Leira? -thirri edhe njëherë në kërkim të saj. Vetëm pak sekonda më vonë dëgjoi dënesje të vinin nga tualeti dhe vendosi të ndiqte zërin.

-Leira! Më trembe për vdekje! -ajo ndodhej aty e mbledhur kruspull, duke qarë me zë dhe duke marrë frymë me vështirësi. -Eja tani, mami tha se duhet ta ngasësh ti makinën.

-Nuk më besohet që ka vdekur, nuk mund të ketë vdekur, -thoshte dhe nuk ndalonte së qari në krahët e së motrës.

-Leira, ajo ka vdekur në rregull? -i kapi mjekrën me dorë dhe e pa në sy. -Ka vdekur, në kuptimin që asnjë qelizë e trupit të saj nuk funksionon më, zemra nuk i pompon më gjak dhe në mushkëritë e saj nuk ka ajër. Kjo do të thotë se pavarësisht se sa shumë qan për të, apo se sa shumë të mungon prezenca e saj, apo se sa shumë po përpiqesh ta mohosh faktin që ka vdekur, ajo nuk do të kthehet më. Kurrë!

-Por, Kejli, unë e ndjej, e di se ajo nuk ka vdekur. Nuk mund të ketë vdekur, -protestoi ajo sërish.

-Bëhu gati. Mami tha se do ta ngasësh ti makinën, -tha Kejli ftohtë dhe u largua nga dhoma.

Që nga dita e vdekjes së gjyshes së saj, gjithçka i dukej më e zymtë, më e errët, njësoj si fustani i hekurosur mbi krevatin e saj. Hodhi sytë nga dritarja; e urrente një mot të tillë. Retë ishin të errëta dhe kishin mbuluar çdo rreze dielli që mundohej t'i shponte, e megjithatë asnjë pikë shiu nuk e kishte lagur tokën. Thjesht qëndronte në atë gjendje, nuk përkeqësohej, por as nuk përmirësohej. Njësoj si gjendja e saj.

Pa përreth. Dhoma, shtëpia në të cilën kishte kaluar njëzet vjet i dukej e ftohtë, sikur diçka mungonte në të. Kujtonte buzëqeshjen e ngrohtë të gjyshes së saj dhe zërin e saj të ëmbël.
'Mbaje mend, Leira. Je ti dhe rruga jote. Askush nuk ka fuqinë ta ndryshojë atë për ty. Vetëm ti mund ta bësh.' Ishte fillimi i vitit të parë shkollor për Leiran e vogël. E rritur mes paragjykimesh dhe frikës për t'u përshtatur, nuk mundi t'u shmangej mendimeve negative që po mbushnin kokën e saj atë ditë të parë.

-Gjyshe, kam frikë. Po sikur të mos bëj asnjë shok dhe të gjithë të më tallin? Po sikur të humbas rrugën dhe të mos di si të kthehem në shtëpi?

Ishte momenti kur gjyshja i mësoi diçka vërtet të vlefshme mbesës së saj. I mësoi se ishte ajo e cila do të krijonte rrugën e saj. Askush tjetër nuk do ta bënte për të, pasi të gjithë të tjerët kishin rrugët e tyre. Ishte vetëm ajo, rruga e saj, dhe gjyshja që i rrinte gjithnjë pranë. Tashmë gjyshja nuk ishte. Ishte vetëm ajo dhe rruga e saj.

Hoqi bluzën prej pambuku dhe ndjeu mornicat t'i përshkonin trupin. Duart dhe këmbët i kishte të ftohta, ashtu siç pak nga pak po kthehej gjithçka e saja. Mori frymë thellë. Ndihej si një marionetë që nuk bënte atë që donte, por bënte atë që duhej, të sillej e matur dhe serioze para të afërmve në varrimin e gjyshes së saj. Mori fustanin dhe futi krahët në mëngët e tij për ta veshur. Pa veten në pasqyrë. Dukej shumë si mamaja e saj. Dëgjoi trokitjen e derës.

-Leira, je gati?

-Gati jam.

Mbërtheu zinxhirin e çizmeve të shkurtra me takë të ulët dhe vendosi në shpatull çantën e saj.

-Do të nisemi?

-Gjyshe, pse ka kaq shumë njerëz këtu? -qëndronte e hutuar para aksidentit me makinë që kishte dëshmuar pak minuta më parë, pa e kuptuar se çfarë ishte duke ndodhur.

-Fatkeqësitë, Leira. Janë ato që i bëjnë njerëzit bashkë. Mjafton të ndodhë një fatkeqësi, dhe syri yt mund të shohë qindra njerëz të rinj, që s'mund t'i kesh parë asnjëherë më parë, dhe madje, që s'mund as ta dish që ekzistonin.

Ditën e varrimit të gjyshes, sytë e saj panë qindra njerëz, njerëz të cilët ajo nuk i kishte parë kurrë, njerëz për të cilët nuk e dinte që ekzistonin. Sepse një fatkeqësi i kishte mbledhur ata. Dhe dukeshin të gjithë njëlloj. Të gjithë të veshur me të zeza, me fytyrat e tyre të trishta, disa qanin e disa qëndronin pranë atyre që qanin, por të gjithë dukeshin njëlloj.

-E shikon atë gruan e moshuar që qan atje tutje? Patetike. Ajo gjithmonë e ka urryer gjyshen, -dëgjoi zërin e Kejlit mbrapa saj.

-Kush është ajo?

-Punonte në të njëjtën shkollë me gjyshen, para se të dilnin të dyja në pension. Ishte xheloze për të gjatë gjithë viteve të punës, sepse gjyshja ishte drejtoreshë, ndërsa tani shtiret sikur i vjen keq.

-Ndoshta vërtet i vjen keq. Pas së gjithash, ka vdekur një njeri, Kejli. Nuk është diçka e lehtë, -e motra u kthye në drejtim të saj për ta parë në sy.

-Nuk i vjen keq, Leira! Njerëzit janë shumë më hipokritë nga sa mendon ti. Më shiko mua. Më shiko, -i kapi sërish mjekrën kur e pa se ajo po përpiqej t'i shmangej shikimit të saj. -Unë nuk po qaj, dhe e di pse? -ajo mohoi me kokë. -Sepse gjatë gjithë kohës kur gjyshja ishte gjallë, kam qenë e lumtur me të, dhe nuk kam bërë asgjë për ta mërzitur atë. Por çdo gjë ka një fund, motër e vogël. Dhe ai fund do të vijë, ne nuk kemi asgjë në dorë për ta penguar, -i lëshoi mjekrën dhe mbylli sytë për t'u qetësuar.

-Pse dëshiron mami që ta ngas unë makinën? -pyeti me gjysmë zëri, në dyshim nëse duhet ta bënte atë pyetje apo jo.

-Sepse babit i doli një punë dhe iku para nesh.

-Jo, jo... Dua të them, pse jo ti? Ti je më e madhe.

-Bën shumë pyetje, Leira, por nëse vërtet do ta dish pse, ja ku po ta them. Mami ka qenë shumë e shqetësuar për ty këto ditë. Mbyllesh në dhomë dhe qan vazhdimisht duke menduar se gjyshja nuk ka vdekur. Kështu që ajo mendoi se do të ishte më mirë të ngisje makinën sot, që të mos përziheshe me turmën dhe të filloje të qaje sërish. Kupton?

Leira pohoi me kokë dhe u nis para. E dinte shqetësimin e prindërve të saj, por nuk mund të bënte dot asgjë për ta ndaluar atë gjendje në të cilën ishte zhytur. Të humbte njeriun më të afërt në familje ishte gjëja më e vështirë që i kishte ndodhur, dhe s'mund ta merrte dot veten menjëherë. E dinte se do të ishte në rregull së shpejti, vetëm i duhej pak më tepër kohë.

Varrezat ishin një vend që asaj nuk i kishte pëlqyer kurrë, madje frikësohej nga ato. Jo për faktin se aty dergjeshin shpirtra të vdekur, por për faktin se ishte një vend që e shkëpuste nga jeta e saj përgjithmonë një njeri që donte.

-Si u ktheve nga krahët që të dhuronin përqafimin më të ngrohtë në një gur të pajetë të ftohtë mermeri? -mërmëriste me zemrën e thyer që s'do e shihte dhe s'do e përqafonte dot më.

Moti ishte ende i vrenjtur, por sërish asnjë pikë shiu nuk kishte rënë në tokë. Qiell gri, fytyra të tilla dhe pemë të thata, të lëna në harresë. Vërtet, nuk i pëlqente ai vend.

Pa kutinë e drunjtë të ashtuquajtur arkivol të futej në gropën e hapur, dhe më pas lopata me dhe të hidheshin mbi të. E pyetën nëse donte t'i hidhte edhe ajo dhe, por mohoi me kokë.

-Pra, ke vdekur, hë? -ishte hera e parë që vendosi ta pranonte, teksa e shihte me sytë e saj kur groposej për të mos u parë më kurrë.

-Je mirë? -ndjeu një dorë t'i prekte supin.

-Po, mami, -e përqafoi si për të kërkuar ngrohtësinë që i mungonte. Por ndihej bosh, e paplotësuar. Asgjë nuk ishte si më parë.

-Do të jesh më mirë...

Pasi trupi u varros dhe lutjet përfunduan, e gjithë turma nisi të shpërndahej pak nga pak. Fatkeqësia kishte përfunduar.

-Leira, eja, do të ikim tani, -i tha e motra dhe u nis para.

-Mirupafshim gjyshe. Të dua.

Filloi të ndiqte Kejlin dhe mamanë për te makina, kur ndjeu një shkurre ta çirrte në këmbë. U mblodh pak nga dhimbja, por nuk kishte kohë për ta kontrolluar, kështu që vrapoi për në makinë para se t'u humbiste nga sytë.