Jane Eyre

30. Bölüm

Kimi olayların daha önceden insanın içine doğması ne tuhaf şeydir! Gaipten gelen belirtiler, önseziler gibi şeyler de öyle. Hele bu üçünün bir araya gelişi, insanoğlunun henüz çözemediği bir gizdir. "Malum oluş"larla ömrümde alay etmemişimdir; çünkü bu tür son derece garip şeyler benim başıma da gelmiştir. İnsan usuna durgunluk veren önsezi olaylarının sahiciliğine inanırım; gaipten gelen belirtiler de, kim bilir, belki doğanın insanoğluna verdiği ipuçlarıdır.

Henüz altı yaşında bir çocukken bir gece Bessie Leaven'ın Martha Abbot'a, "Rüyamda küçük bir çocuk gördüm," dediğini duymuştum. "Rüyada çocuk görmek sıkıntıya işarettir... İnsanın ya kendisine ya da yakınlarına." Bu sözleri unutur giderdim, ama ertesi günkü bir olay onları bir daha silinmemecesine belleğime kazıdı: Ertesi gün Bessie'yi evine, küçük kız kardeşinin ölüm döşeğinin başına çağırdılar. Şu son zamanlarda bu olayı, Bessie'nin o sözlerini sık sık ansıyordum çünkü bir hafta var ki hemen her gecenin uykusu bana beraberinde bir çocuklu rüya getiriyordu. Küçük bir çocuk bazen çimenlikte papatyalar arasında oynuyor, bazen dere kıyısında elleriyle suları çırpıştırıyordu. Bir gece ağlayan bir çocuk görüyordum, öbür gece gülen bir çocuk. Çocuk bir bana sokuluyor, bir benden kaçıyordu. Ama nasıl olursa olsun, ne olursa olsun, yedi gecedir, düşler ülkesine her girişimde bir küçük çocuk beni karşılamaktan geri kalmıyordu. Böyle tek bir düşüncenin, tek bir imgenin tuhaf bir biçimde yinelenişi hiç hoşuma gitmiyordu; öyle ki, yatma zamanı geldiği zaman, gene o çocuk bana görünecek diye enikonu ürker olmuştum. O ay aydınlığı gecede, Mason'ın kopardığı çığlık da beni bu hayalet çocukla uğraştığım bir rüyadan uyandırmıştı.

Ertesi gün öğleden sonra, beni Mrs. Fairfax'in odasında birisinin beklediğini söyleyerek aşağıya çağırdılar. İndiğimde, beni bekleyenin bir erkek olduğunu gördüm. Giyiminden, zengin bir yerin uşağı olduğu anlaşılıyordu. Yas belirtisi olarak tepeden tırnağa karalar giymişti; elinde tuttuğu şapkasının çevresine de siyah bir şerit geçirilmişti.

Adam, ben içeri girince ayağa kalkarak, "Siz beni hatırlamazsınız, Küçükhanım," dedi. "Robert Leaven'ım ben. Bundan sekiz-dokuz yıl önce, siz Gateshead Konağı'ndayken ben de Mrs. Reed'in arabacısıydım. Hâlâ orada çalışıyorum."

"O! Robert, hoş geldin, nasılsın? Seni hatırlamaz olur muyum hiç! Arada beni Georgiana'nın al kısrağında gezdirirdin. Ya Bessie ne âlemde bakalım? Bessie'yle evlendin sen, değil mi?"

"Evet, efendim. Teşekkür ederim, eşim çok iyi. İki ay kadar önce bana bir bebek daha verdi. Üç çocuğumuz oldu şimdi. Anaları da, çocuklar da çok iyi, şükürler olsun."

"Ya konaktakiler? Onlar da iyidirler ya umarım, Robert?"

"Ne yazık ki iyi değiller Küçükhanım. Şu sırada büyük bir yas içindeler hepsi de!"

Ben Robert'in sırtındaki siyah giysiye bakarak, "Umarım ölen falan yoktur?" dedim.

O da şapkasının çevresindeki siyah şeride bakarak, "Mr. John sizlere ömür," dedi. "Dün haftasıydı. Londra'daki evinde ölmüş."

"John mu?"

"Evet."

"Annesi ne yapıyor peki?"

"Ne desem, Miss Eyre... Sıradan bir ölüm olmadı bu. Mr. John pek başıboş yaşıyordu. Hele şu son üç yıldır pek tuhaf bir gidiş tutturmuştu. Ölümü de pek acı oldu doğrusu."

"Onun pek iyi çıkmadığını Bessie söylediydi."

"İyi çıkmamak da laf mı! Bundan kötü çıkamazdı ki! Sağlığını, servetini de en berbat arkadaşlar, en adi kadınlar arasında harcayıp tüketti. Borca battı, hapse girdi. Annesi iki kez kefil olup hapisten kurtardı onu. Ama Mr. John çıkar çıkmaz gene eski yaşayışına, o serseri arkadaşlarının arasına dönüyordu. Zekâsı da pek parlak değildi zavallının. Aralarına katıldığı o bıçkınlar onu öyle bir dolandırmışlar ki anlatamam. Üç hafta kadar önce Gateshead'e geldi. Hanımefendinin her şeyi onun üstüne yapmasını istiyordu. Hanımefendi yapmadı bunu. Zaten Mr. John'un yüzünden zavallı hanımın geliri pek azalmıştı. Böylece Mr. John Londra'ya eli boş döndü. Derken ölüm haberi geldi. Nasıl öldüğünü Tanrı bilir artık. Kimi diyor ki kendi canına kıymış!"