Η Δεύτερη Σύζυγος

Μύθος και Πραγματικότητα

Λοιπόν, παιδιά, ώρα να σας πω τι έπαιζε στην πραγματικότητα με Κοινούς, Άρχοντες και Δεύτερες Συζύγους (ω ναι, κάποια απο αυτά έπαιζαν στην πραγματικότητα) και να δούμε τι πραγματικό και τι ψεύτικο χρησιμοποιήθηκε στην ιστορία. Πάμε!

Πύργος: Όπως έκανα εμφανές και στην ιστορία, πρόκειται για τους μανιάτικους πύργους, οι οποίοι, εκτός από τη μοναδική αρχιτεκτονική τους στον ελλαδικό χώρο, αποτέλεσαν και σύμβολο δύναμης και εξουσίας για τις οικογένειες που τους κατείχαν. Για αυτό το λόγο, η λέξη «πύργος» στην ιστορία γράφεται με κεφαλαίο, γιατί ήθελα να συμβολίσω την δύναμη που είχε ο κάτοχος του στην κοινωνία για την οποία μιλούσα. Κάποιοι ιστορικοί έχουν κάνει σύγκριση των πύργων με τα αντίστοιχα κτίρια που υπάρχουν στην Δυτική Ευρώπη και κτίστηκαν κατά τον Μεσαίωνα (πχ Σκωτία). Η δημιουργία τους είχε στρατηγικό όφελος καθώς βοηθούσε στην απόκρουση των πειρατών, τον Τούρκων και λοιπών εχθρών.

Άρχοντες: Πρόκειται για τους Νυκλιάνους, οι οποίοι αποτέλεσαν της άρχουσα τάξη της Μάνης. Ήταν οι οικογένειες που κατείχαν πύργους και η δύναμη τους υπολογιζόταν από τον αριθμό των αντρών οι οποίοι μπορούσαν να πολεμήσουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας οικογένειας ήταν οι Μαυρομιχαλαίοι (ναι αυτοί που σκότωσαν τον Καποδίστρια.) Άλλη ονομασία για τους Νυκλιάνους ήταν Ελευθερολάκωνες και πιστευόταν ότι ήταν κατευθείαν απόγονοι των Αρχαίων Σπαρτιατών. Το έθιμο της σύγκριας (στην ιστορία ονομάζεται το έθιμο της Δεύτερης Συζύγου) δημιουργήθηκε από αυτούς για αυτούς, καθώς οι πολυάριθμοι πόλεμοι ανάμεσα σε ξένους ή ντόπιους εχθρούς έκανε μεγάλη την ανάγκη γέννησης αγοριών.

Κοινοί: Η πραγματική ονομασία είναι «Φαμέγιοι» και ήταν οι απλοί άνθρωποι. Σε αυτή την κοινωνική τάξη, το έθιμο της σύγκριας ήταν σπάνιο και μάλλον ήταν αφορμή για μοιχεία. Οι Φαμέγιοι είχαν πολύ λίγη περιουσία που έπρεπε να μοιραστεί ως κληρονομιά στους γιους και προίκα στις κόρες, οπότε το να αποκτήσουν και άλλα παιδιά από άλλη σύντροφο, μάλλον δεν ήταν κάτι το επιθυμητό.

Δεύτερη Σύζυγος: Η σύγκρια. Το έθιμο επιτρέπει σε έναν έγγαμο Νυκλιάνο να αποκτήσει δεύτερη, μη νόμιμη σύντροφο, εφόσον η νόμιμη σύζυγος δεν έχει δώσει αρσενικούς ή και καθόλου απογόνους. Η ονομασία «σύγκρια» έχει ετυμολογία το συν+κυρά ή συν+κυρία, ενώ εμφανίζεται γραμμένο και ως «σύγγρια», κατά πάσα πιθανότητα επειδή οι Μανιάτες αποκαλούσαν τις γυναίκες του «η γριά μου» (ασχολίαστο). Αυτή η ονομασία εμφανίζεται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας αλλά συνήθως εννοούν τη μοιχευμένη γυναίκα. Ακόμα, οι δύο σύντροφοι ενός Νυκλιανού που είχε ασπαστεί το έθιμο, ονομάζονται σύγκριες. Επίσης, στη Μάνη ονόμαζαν σύγκρια και τη δεύτερη σύζυγο ενός άντρα που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει. Το πρώτο αγόρι που θα γεννήσει η σύγκρια, γίνεται ο διάδοχος του πατέρα του. Το έθιμο εξαφανίστηκε αρχές του εικοστου ή τέλη του δεκατου ενατου αιώνα. Στην ιστορία άλλαξα τις χρονολογίες γιατί έτσι το είχα φανταστεί. Για αυτό και δεν έκανα ιστορικό φαντασίας :p