Maririnig niya pero wala siyang nakikita. At muli, narinig niya ang minsang sinabi nito. “Hinding-hindi kita titigilan”, maitim ang mga mata parang pagod na pagod…
Mula sa pagkakasilip sa nakaawang na bintana, nakita ni Renato ang mga tuyong dahon sa kanilang bakuran. Sobrang dami na ng mga iyon at halos matabunan na ang buong bakuran.
Saglit na nagtalo ang kanyang isip kung kukunin ang kalaykay at tuluyan ng iipunin ang mga iyon para masilaban. Maganda kasi ang laban ng basketball sa t.v. Parehong paborito
Niya ang dalawang team na naglalaban noon para niyang narinig ang high-pitched na boses ni Theodora.
“Ano pa’ng hinihintay mo Renato? Bakit, uunahin mo pa ba ang buwisit na basketball na iyan? Magtatag-ulan na naman…alam mo naman na kapag nabasa ang mga dahon tiyak didikit ang mga ‘yun sa lupa, mahirap ng alisin! At saka ‘yung butas sa bubong sa kusina hanggang ngayon ‘di mo pa rin naaayos! At ‘yung…. blah blah blah…”
Ipinilig-pilig ni Renato ang ulo. Bakit parang totoong-totoo na narin’nig niya ang boses ng asawa? Lalo na kapag nakikita niya ang mga bagay na matagal ng ipinagagawa nito pero hanggang ngayon ay hindi pa rin niya nagagawa? Tumitining sa ulo niya ang matinis na taginting ng boses ng babae.
Sumulyap siya sa nakabukas na t.v., nasa kainitan na ang labanan ng basketball. Dali-dali itong umalis sa tabi ng bintana at dumiretso sa monoblock na recliner na nasa tapat ng t.v.. Mas masarap manood ng basketball kesa magkalaykay ng mga tuyong dahon o umakyat sa itaas ng bubong.
“Hoy Renatoo!” muntik ng mahulog sa recliner ang lalaki. Boses ba iyon ni Theodora? Si Theodora ba iyon?
Muling ipinilig ni Renato ang ulo. Dinig na dinig talaga niya ang bose’s ni Theodora. Parang kalapit lang niya. Wala sa loob na nagpalinga-linga siya. Narito ba ang asawa niya? Pero paano! Wala na si Theodora. Magda-dalawang buwan ng patay!
May pitong taon din si lang nagsama ni Theodora bago ito namatay. O sa mas tamang termino, pinatay.
Pinakasalan ni Renato si Theodora hindi lang dahil sa pag-ibig. Mas lamang ang kadahilanang secured ang buhay ng babae kahit pareho silang hindi magtrabaho. Si Theodora kasi ang beneficiary ng namatay na ama nito na isang Vietnam veteran. Naka-insured ito ng malaking halaga. Naka-arranged na buwan-buwan ang magiging pag-tanggap ng babae ng pera sa loob ng limampung taon. Twenty three pa lang noon si Theodora kaya kung tutuusin pang-habang buhay ang magiging pension nito.
Likas naman ang pagiging tamad ni Renato. Parang ilaw na on and off ang mga nagiging trabaho nito. Pero nagawa niyang mapaibig si Theodora. Wala naman kasing partido si Theodora na maaaring tumutol sa kanya kung sakali. Patay na ang mga magulang nito, at nag-iisa itong anak.
Sa simula ay ayos lang ang pagsasama nila. Pero habang tumatagal ay nakikita na nila ang ugali ng bawa’t isa. Natuklasan ni Renato na bungangera si Theodora. At natuklasan naman ng babae na sagad sa buto ang katamaran ng lalaki kaya lalong nadagdagan ang pagbubunganga nito. Mabuti na nga lang at hindi sila nagkaroon ng anak.
“Habang buhay ka na lang ba’ng aasa sa tinatanggap ko? Aba, matuto ka namang magbanat ng buto!” madalas sabihin ito ng babae kay Renato. Pero wala ngang trabahong tinatagalan ang lalaki. Namimili kasi ito ng trabaho. At sa totoo lang, pati mga gawaing-bahay na panglalaki tulad ng pagkukumpuni ng mga sirang gamit. pag-aayos ng bubong at kahit pagkakalaykay ng mga dahong tuyo ay kinatatamaran na niya.
Sa tuwing magbubunganga si Theodora dahil sa katamaran niya. hinahayaan na lang niya. Hindi siya puwedeng pumalag dito dahil baka tuluyan siyang palayasin ng asawa. Hindi conjugal ang bahay na tinitirhan nila. Namana ito ng babae sa mga magulang. Mas lalo siyang mahihirapan kung lalayas siya at hihiwalayan ang asawa. Mapipilitan siyang magbanat ng buto. At iyon ang ayaw na ayaw niya. Kaya nga si Theodora ang pinili niya. Para kahit wala siyang trabaho ay mabubuhay pa rin siya ng maginhawa.
